10. kadencja, 39. posiedzenie, 4. dzień (25-07-2025)
46. punkt porządku dziennego:
Pytania w sprawach bieżących.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Aleksandra Gajewska:
Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Pani Przewodnicząca! Tu powinniśmy skoncentrować się na mamie, młodej mamie, w małym miasteczku, która po urlopie macierzyńskim chce wrócić do pracy. Jej powinniśmy poświęcić uwagę. Ona ma kwalifikacje, ma ofertę zatrudnienia, ale w jej gminie nie ma ani jednego żłobka, nie ma klubu dziecięcego, nie ma punktu dziennej opieki.
To nie jest jej decyzja. Ten wybór to nie jest jej osobista sprawa. To jest bariera systemowa, która do tej pory była niedostrzegana. Właśnie dlatego dzisiaj mówimy o najważniejszym kierunku naszej polityki: o wsparciu rodzin i budowie systemu opieki nad najmłodszymi dziećmi, który naprawdę działa, nie tylko w dużych miastach. Nasze podejście opiera się na trzech ważnych filarach. Zwiększamy dostępność, zmniejszamy koszty dla rodziców i wprowadzamy jednolite standardy jakości. Każdy z tych elementów przynosi już dziś bardzo mierzalne efekty.
Po pierwsze, dostępność. W ostatnich 18 miesiącach powstało niemal 30 tys. nowych miejsc opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. (Oklaski)
(Głos z sali: Brawo!)
Mamy ich dziś 255 990 w 8787 placówkach. To jest o 1200 instytucji więcej niż 1,5 roku temu. Ale najważniejsze jest to, gdzie te instytucje powstają. Tworzymy je także w gminach, które do tej pory były białymi plamami, czyli nie miały żadnej instytucjonalnej formy opieki. Tworzymy je z samorządowcami, tworzymy je z przedsiębiorcami, wykorzystujemy środki unijne z KPO i z programu FERS, ale też wykorzystujemy do tego celu środki krajowe. A więc korzystamy ze wszystkich możliwości, by zwiększać dostępność opieki wczesnodziecięcej. W grudniu 2023 r., kiedy przyszłam do ministerstwa, białych plam, czyli tych gmin, w których nie było żadnej formy opieki instytucjonalnej nad małym dzieckiem, było 1105. Dziś jest ich 876. To 229 gmin, w których po raz pierwszy pojawiła się usługa żłobkowa. To jest 229 gmin, w których rodzice mają realne szanse i możliwości, by połączyć życie rodzinne z życiem zawodowym. (Oklaski)
(Poseł Piotr Kandyba: Brawo!)
Jak wygląda poziom użłobkowienia? Kiedy rozpoczynałam swoją pracę w resorcie rodzinny, wynosił 36%, ale wtedy brało się pod uwagę dwa roczniki. W zeszłym miesiącu przekroczył już poziom 44%. Planuję, żeby przy naszym zaangażowaniu i przy naszych działaniach przekroczył 50% jeszcze w tym roku. (Oklaski) To nie są statystyki, chociaż one są niezwykle ważne. To jest zmiana codzienności tysięcy rodzin, które do tej pory były pozostawione same. To jest młoda mama, która może wrócić do pracy. To jest dziecko, które rozwija się z rówieśnikami. To są dziadkowie, którzy mają chwilę wytchnienia.
Po drugie, dostępność finansowa. Uruchomiliśmy świadczenie aktywny rodzic, znane państwu jako babciowe. Jego efekty są bardzo konkretne. Średnia miesięczna wysokość opłat za opiekę żłobkową w instytucjach opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 spadła z prawie 1 tys. zł do, uwaga, 88 zł. To jest miesięczna kwota i ona jest jedenastokrotnie mniejsza od tej sprzed wprowadzenia programu ˝Aktywny rodzic˝. (Oklaski)
(Poseł Piotr Kandyba: Brawo!)
Monitorujemy te dane z dokładnością do każdego powiatu.
Wbrew temu, co mówiła część sceptyków, od momentu wprowadzenia ustawy ˝Aktywny rodzic˝ opłaty dla rodziców konsekwentnie maleją. To nie jest tylko oszczędność - to jest zmiana w dostępności usług, to jest likwidacja barier, które były dla rodziców nie do przeskoczenia.
Opieka żłobkowa nie jest już luksusem jak za czasów rządu PiS-u. Jest realną opcją dla każdego rodzica, niezależnie od tego, czy mieszka w małej gminie, w dużej miejscowości, gdzie pracuje i co robi. Łącznie z całego programu ˝Aktywny rodzic˝ skorzystało 651 tys. dzieci, a wsparcie wynosi już ponad 3 mld zł. (Oklaski)
Po trzecie, jakość. Zwiększenie liczby miejsc i obniżenie opłat to są oczywiście dla mnie niezwykle ważne kroki, ale one nie wystarczają. Naszym obowiązkiem jest zadbać o wysoką jakość opieki nad dziećmi i dokładnie to robimy. Mamy bardzo ambitne plany. Uruchomiliśmy Akademię Wsparcia, to system, który wspiera placówki w całej Polsce we wdrażaniu jednolitych standardów opieki. Szkolimy i przeszkolimy w tym roku tysiące opiekunów i menedżerów w żłobkach. Wspieramy samorządy, monitorujemy jakość i robimy to z naszego budżetu, nie przerzucamy tych obowiązków na samorządy, jak wy mieliście w zwyczaju to robić za poprzedniej władzy.
Do tego dochodzą inwestycje w infrastrukturę. W ramach programu ˝Aktywne place zabaw˝ w aż 696 placówkach powstaną i zostaną dofinansowane przebudowy doposażenia przestrzeni do zabaw na świeżym powietrzu, bo nie wystarczy, żeby dziecko miało miejsce w żłobku. Ono musi być bezpieczne, musi się rozwijać, a do tego musi mieć bardzo konkretne warunki.
Więc, szanowni państwo, zbudowaliśmy w ciągu kilkunastu miesięcy solidne fundamenty, których Polska (Dzwonek) potrzebowała od lat, i absolutnie się nie zatrzymujemy. Naszym celem jest to, by w jak największej liczbie gmin w Polsce dziecko mogło liczyć na opiekę w żłobku, klubie dziecięcym czy u dziennego opiekuna, by rodzic nie musiał wybierać między rodziną a karierą, między miastem a wsią, między dostępnością a jakością. Opieka nad dziećmi w wieku do lat 3 to nie koszt. Cały czas to powtarzam.
Wicemarszałek Monika Wielichowska:
Dziękuję bardzo, pani minister.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Aleksandra Gajewska:
To jest inwestycja i to jest inwestycja w naszą przyszłość, w rozwój społeczny, w równość szans (Oklaski), w aktywizację zawodową kobiet i w zdrowe fundamenty demograficzne. Nowoczesne państwo to nie tylko infrastruktura, technologia czy wzrost PKB. To rozwiązania, zobowiązania wobec najmłodszych. Bardzo dziękuję. (Oklaski)
(Głos z sali: Brawo!)
Przebieg posiedzenia