10. kadencja, 39. posiedzenie, 4. dzień (25-07-2025)
40. punkt porządku dziennego:
Przedstawiony przez Prezesa Rady Ministrów dokument: Informacja o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych. Stan na 31 grudnia 2024 r. wraz ze stanowiskiem Komisji Gospodarki i Rozwoju (druki nr 1299 i 1471).
Poseł Sprawozdawca Adam Gomoła:
Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju w sprawie informacji o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych, stan na 31 grudnia 2024 r., druk nr 1299. Marszałek Sejmu skierował w dniu 2 czerwca 2025 r. powyższą informację do Komisji Gospodarki i Rozwoju w celu rozpatrzenia.
Jak dowiedzieliśmy się w komisji z powyższej informacji, rok 2024 charakteryzował się zróżnicowaną dynamiką zmiennych opisujących efekty funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych w porównaniu z 2023 r. O tych danych dużo mówił już pan minister, więc przytoczę tylko te najważniejsze. Wartość inwestycji spadła o prawie 0,3%, więc praktycznie się nie zmieniła, podczas gdy rok wcześniej nakłady inwestycyjne zwiększyły się o 6,8%. Dynamika nowych miejsc pracy i zatrudnienia ogółem była ujemna. Liczba nowych miejsc pracy skurczyła się o ponad 12 tys. etatów, natomiast zatrudnienie ogółem spadło o prawie 16 600 pracowników. W ujęciu procentowym spadki te wyniosły odpowiednio 4,6% i 4,3%. Od drugiej połowy 2019 r. - już pan minister dobrze to wytłumaczył - nie ma możliwości wydania zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie strefy, co wynika z zastąpienia instrumentu specjalnych stref ekonomicznych wsparciem udzielanym na podstawie ustawy o wspieraniu nowych inwestycji. Brak nowych zezwoleń dla inwestycji w strefach, co więcej - wygaszanie zezwoleń na wniosek przedsiębiorców, którzy zrealizowali swoje inwestycje, spełnili wszystkie warunki udzielenia pomocy publicznej i wykorzystali przysługującą im pulę wsparcia w postaci zwolnienia podatkowego, to jedne z przyczyn spadku liczby nowych miejsc pracy i zatrudnienia ogółem w statystykach dotyczących wyników stref. Wspomniane wygaśnięcie zezwolenia dla projektu w pełni zrealizowanego nie oznacza, że działalność w granicach stref jest automatycznie likwidowana.
Brak ważnego zezwolenia uniemożliwia jednak objęcie takiej działalności sprawozdawczością stanowiącą podstawę do sporządzenia niniejszej informacji. Nie bez znaczenia dla wyników stref na koniec 2024 r. jest też sytuacja społeczno-gospodarcza i polityczna skutkująca fluktuacją zatrudnienia u części przedsiębiorców. Wynika to z tego, że w czasach tej kreatywnej dysrupcji wiele biznesów zamyka się po to, żeby otworzyć nowe, które je zastępują w sposób dla gospodarki i państwa polskiego jak najbardziej pozytywny.
Wymienię najważniejsze wnioski z tej informacji. Łączny obszar specjalnych stref ekonomicznych pozostał niezmieniony, ale stopień ich zagospodarowania wzrósł do 76%, co wynika z inwestycji w ramach ustawy w.n.i. Spadek liczby zezwoleń i zatrudnienia. Zgodnie z wejściem w życie ustawy o wspieraniu nowych inwestycji nie wydano żadnego nowego zezwolenia na prowadzenie działalności w specjalnych strefach ekonomicznych. O tych danych już mówił pan minister. Wysoka, choć spadająca wartość inwestycji. Skumulowana wartość zainwestowanego kapitału wynosiła ponad 167 mld zł, co oznacza niewielki, bo o 0,3%, spadek w porównaniu do poprzedniego roku. Dominacja branży motoryzacyjnej. O tym też pan minister wspomniał. Trzy kraje, czyli Niemcy, Polska i Belgia, jako źródła inwestycji. Może cieszyć aktywność spółek zarządzających. Spółki zarządzające specjalnymi strefami ekonomicznymi odnotowały dodatnie wyniki finansowe i aktywnie inwestowały w rozwój stref - ponad 200 mln zł, jeżeli chodzi o wolumen inwestycji, w tym ponad 119 mln na infrastrukturę. Prowadziły również działania promocyjne za prawie 13 mln zł - co osobiście poświadczam, bo brałem udział w jednym z wydarzeń promocyjnych, akurat w Katowickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej - oraz angażowały się we współpracę ze szkolnictwem branżowym, co ma na celu rozwój kwalifikowanej kadry i utrzymanie atrakcyjności inwestycyjnej regionów.
Można powiedzieć, że specjalne strefy ekonomiczne to taki samochód, który rozpędzał się dynamiką polskiej gospodarki do czasu, kiedy w 2019 r. wyłączono mu zasilanie, i wciąż utrzymuje całkiem przyzwoite tempo tego pędu nadanego mu 6 lat temu. Jednocześnie możemy być dumni z tego - i to były głosy z dwóch stron sali, i opozycja, i rząd zgodnie o tym mówiły - że tak naprawdę Polska stała się jedną wielką specjalną strefą ekonomiczną, Polską Strefą Inwestycji. Widzimy to chociażby w tym, że lada moment dołączymy do grona 20 największych gospodarek świata i jesteśmy liderem, jeżeli chodzi o rozwój gospodarczy w regionie, w całej Unii Europejskiej.
Wysoka Izbo! Podsumowując: Komisja Gospodarki i Rozwoju po rozpatrzeniu powyższej informacji oraz przeprowadzeniu na posiedzeniu w dniu 9 lipca 2025 r. dyskusji, która odbyła się raczej w porozumiewawczym tonie, bez jakichś większych kontrowersji, wnosi, aby Wysoki Sejm raczył przyjąć informację z druku nr 1299. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia