10. kadencja, 39. posiedzenie, 4. dzień (25-07-2025)
40. punkt porządku dziennego:
Przedstawiony przez Prezesa Rady Ministrów dokument: Informacja o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych. Stan na 31 grudnia 2024 r. wraz ze stanowiskiem Komisji Gospodarki i Rozwoju (druki nr 1299 i 1471).
Poseł Robert Jagła:
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie informacji prezesa Rady Ministrów o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych zawartej w druku nr 1299 z uwzględnieniem stanowiska komisji zawartego w druku nr 1471.
Analiza tego sprawozdania obejmującego stan na 31 grudnia 2024 r. ma kluczowe znaczenie dla oceny efektywności tego ważnego instrumentu polityki gospodarczej. Specjalne strefy ekonomiczne stanowiące wyodrębnione administracyjnie obszary od lat odgrywają istotną rolę w rozwoju polskiej gospodarki. To narzędzie, które ma za zadanie stymulować wzrost, przyciągać inwestycje i tworzyć nowe miejsca pracy. Funkcjonowanie specjalnych stref ekonomicznych opiera się na preferencyjnych warunkach zachęcających przedsiębiorców do lokowania kapitału w Polsce.
W Polsce funkcjonuje 14 specjalnych stref ekonomicznych, rozmieszczonych w różnych regionach kraju. To strefy kamiennogórska, katowicka, kostrzyńsko-słubicka, krakowska, legnicka, łódzka, mielecka, pomorska, słupska, starachowicka, suwalska, tarnobrzeska, wałbrzyska oraz warmińsko-mazurska. Ich efektywne działanie jest istotne ze względu na wyrównywanie szans rozwojowych i wspieranie wzrostu w poszczególnych regionach.
Zgodnie z ustawą z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych pan prezes Rady Ministrów przedłożył w Wysokiej Izbie w dniu 30 maja 2025 r. informację o realizacji tej ustawy według stanu na dzień 31 grudnia 2024 r. Sprawozdanie to zawiera kompleksowe dane dotyczące funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych i obejmuje lokalizację, stopień zagospodarowania poszczególnych stref oraz efekty ich działalności, z uwzględnieniem liczby udzielonych zezwoleń, utworzonych miejsc pracy, wartości struktury branżowej, zrealizowanych inwestycji oraz kraju pochodzenia kapitału.
Dokument, który analizujemy, zawiera wiele istotnych danych. Na koniec 2024 r. przedsiębiorcy posiadali 1910 ważnych zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie stref. Warto zauważyć, że zainwestowany w strefach kapitał w ponad 71% pochodził zaledwie z sześciu krajów: Niemiec, Polski, Belgii, Korei Południowej, Luksemburga i Holandii. Łączny obszar stref w 2024 r. nie uległ zmianie i wynosił blisko 23 tys. ha, natomiast średni stopień zagospodarowania stref wzrósł do poziomu 76,13%.
Rok 2024 charakteryzował się zróżnicowaną dynamiką zmiennych opisujących efekty funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych w porównaniu z rokiem 2023. Dynamika nakładów inwestycyjnych była ujemna pierwszy raz od 2017 r. Wartość inwestycji spadła o prawie 0,3%. Dynamika nowych miejsc pracy i zatrudnienia ogółem była ujemna. Liczba nowych miejsc pracy skurczyła się o ponad 12 tys. etatów, natomiast zatrudnienie ogółem spadło o prawie 16,6 tys. pracowników. Od drugiej połowy 2019 r. nie ma możliwości wydawania zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie strefy. Wynika to z zastąpienia instrumentu specjalnych stref ekonomicznych wsparciem udzielonym na podstawie ustawy o wspieraniu nowych inwestycji.
W świetle przedstawionych danych spadek zatrudnienia w specjalnych strefach ekonomicznych wynika częściowo z naturalnego procesu wygaszania zezwoleń dla zrealizowanych inwestycji, które wykorzystały już przysługujące im wsparcie. Negatywny wpływ na statystyki miał również spadek liczby nowych zezwoleń oraz zmiana sytuacji społeczno-gospodarczej, co generowało fluktuację na rynku pracy. Wymaga to dalszej analizy w kontekście całościowej oceny efektywności tego instrumentu wsparcia i rozwoju.
Podsumowanie dzisiejszego sprawozdania z funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych jest ważnym krokiem w kierunku lepszego zrozumienia ich roli w gospodarce. Dzięki wnikliwej analizie danych i otwartej wymianie poglądów możemy zbudować bardziej efektywny system wsparcia przedsiębiorczości.
W imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej dziękuję za obszerny materiał podsumowujący pracę specjalnych stref ekonomicznych w roku 2024.
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Klub Koalicji Obywatelskiej opowiada się za przyjęciem informacji prezesa Rady Ministrów o realizacji ustawy o specjalnych stref ekonomicznych z druku nr 1299 wraz ze stanowiskiem Komisji Gospodarki i Rozwoju z druku nr 1471 i pozytywnie ocenia niniejszy dokument. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia