10. kadencja, 39. posiedzenie, 4. dzień (25-07-2025)
40. punkt porządku dziennego:
Przedstawiony przez Prezesa Rady Ministrów dokument: Informacja o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych. Stan na 31 grudnia 2024 r. wraz ze stanowiskiem Komisji Gospodarki i Rozwoju (druki nr 1299 i 1471).
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Michał Jaros:
Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Myślę, że odpowiadając na te pytania, które zadawali państwo posłowie, warto opowiedzieć o Polskiej Strefie Inwestycji. Tych informacji, które teraz przedstawię Wysokiej Izbie, nie podawałem wcześniej. Od 2018 r., dokładnie od września, do 30 czerwca 2025 r. wydano łącznie 3312 decyzji o wsparciu dla inwestycji o deklarowanej wartości ok. 140 mld zł, w wyniku których ma powstać niemal 53,5 tys. nowych miejsc pracy. W 2023 r. wydano 536 decyzji o wsparciu dla inwestycji o wartości 18,3 mld. Zadeklarowano utworzenie prawie 7,2 tys. nowych miejsc pracy. W 2024 r. wydano 551 decyzji w sprawie inwestycji o wartości 15,5 mld zł. Zadeklarowano utworzenie niemal 4 tys., 3,9 tys. nowych etatów.
W I połowie 2025 r. wydano natomiast 268 decyzji o wsparciu dla inwestycji o wartości co najmniej 9,5 mld zł. Zadeklarowano utworzenie ponad 1,5 tys. miejsc pracy. W porównaniu do danych z I półrocza 2024 r. zanotowano wzrost liczby projektów o 25% rok do roku. Deklarowana wartość inwestycji wzrosła o 65%, natomiast o 2% spadła liczba nowych miejsc pracy. Na dzień 30 czerwca 2025 r. w Polskiej Strefie Inwestycji pozostało 2730 nadal aktywnych decyzji o wsparciu, czyli 81% wszystkich wydanych decyzji, dotyczących projektów o łącznej wartości 108 mld zł. Zadeklarowano utworzenie ponad 37,5 tys. nowych miejsc pracy.
W 2024 r. udział polskiego sektora MŚP, małych i średnich przedsiębiorstw, w liczbie projektów z decyzją o wsparciu wyniósł 72%. Udział tej grupy przedsiębiorców w deklarowanej wartości inwestycji objętych wsparciem w ramach Polskiej Strefy Inwestycji wyniósł 23%, zaś w liczbie nowo utworzonych miejsc pracy - 30%. W I półroczu 2025 r. polskie mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa uzyskały 190 decyzji o wsparciu dla inwestycji o łącznej wartości ok. 1,7 mld zł. Zadeklarowano utworzenie niewiele ponad 400 nowych miejsc pracy.
Zagraniczni inwestorzy, może powiem jeszcze o tym, w 2024 r. uzyskali decyzje o wsparciu dla 102 projektów, co stanowi prawie 19% wszystkich decyzji wydanych w ubiegłym roku. Przedsiębiorcy ci zadeklarowali inwestycje o wartości 7,9 mld zł i utworzenie ponad 2,4 tys. nowych etatów. W I połowie 2025 r. zagraniczne firmy uzyskały decyzje o wsparciu dla 48 projektów o łącznej wartości 4,8 mld zł tworzących minimum 1 tys. nowych miejsc pracy.
Tak, dziękuję za te głosy wsparcia, za głos sprawozdawcy komisji pana posła Gomoły, pana posła Piechowiaka, pana posła Orlińskiego i pana posła Jagły. Dziękuję za te pytania. Jeśli chodzi o niektóre z nich, to wydaje mi się, że w jakiejś mierze odpowiedziałem na nie w pierwszej części swojej wypowiedzi. Jeżeli będzie taka konieczność, to odpowiemy też na pytania pana posła Józefaciuka, pani posłanki Soin, pani posłanki Grygorcewicz i pana posła Lorka. Odsłuchamy państwa pytania dokładnie, żeby odpowiedzi były precyzyjne. Chodzi o to, żeby nie mylić stref ekonomicznych, które w jakimś stopniu przestają funkcjonować, z zastępującą je Polską Strefą Inwestycji, która została przyjęta jeszcze przez poprzedni rząd. Chcę coś dopowiedzieć. Oczywiście strefy katowicka i wałbrzyska mają się naprawdę dobrze. To są dwie najlepsze, powiedziałbym, najefektywniejsze strefy, chociaż wiele stref naprawdę ma bardzo dobre wyniki, nie tylko w ostatnich latach, ale też przez cały okres funkcjonowania.
Pan poseł Lorek pytał, czy są jakieś mechanizmy. Oczywiście OECD, Komisja Europejska, Pillar 2. To jest ograniczenie, chociaż niektórzy, jak chociażby Stany Zjednoczone, odchodzą od Pillar 2, od tego globalnego podatku.
Natomiast odpowiem na pytanie dotyczące tych półprzewodników: wiecie państwo, to jest moim zdaniem dzisiaj wielka... W Polsce nie zdajemy sobie sprawy, jak bardzo potrzebne są półprzewodniki. Niektórzy uważają, że to jest ropa XXI w. Niewątpliwie Europa w tym obszarze, powiedziałbym, nie jest tak efektywna jak chociażby Stany Zjednoczone, już nie mówiąc o Azji, zwłaszcza Korei Południowej czy Tajwanie. Oczywiście bardzo aktywne są też Chiny i Japonia. Niewątpliwie przemysł półprzewodnikowy jest nam w Europie bardzo potrzebny. Dlatego inicjowaliśmy to wspólnie z Holendrami i myślę, że w drugiej połowie tego roku to wreszcie powstanie: semi-coalition to jest koalicja na rzecz utworzenia przemysłu półprzewodnikowego w Europie. On jest nam bardzo potrzebny, żeby te kompetencje gospodarki, których właściwie w Europie nie mamy, poza niektórymi elementami, jak chociażby ta fotonika... Dotyczy to też niektórych firm, które współpracują. Zresztą w Polsce też mamy firmy, które zajmują się tym obszarem, potrzebujemy jednak te kompetencje wzmocnić. Zapowiedź firm tajwańskich, nie tylko w kontekście otworzenia trójkąta półprzewodnikowego... Zresztą ta inwestycja w Dreźnie, wielka i potrzebna też dla przemysłu motoryzacyjnego, może być uzupełniona o trójkąt ICT. I to już będzie trójkąt, który będzie poza głównym nurtem trójkąta, o którym wcześniej wspominałem, czyli trójkąta Wrocław - Praga - Drezno, a chodzi o trójkąt Wrocław - Katowice - Łódź. Zakładam tu, że jest wiele miejsc, ośrodków, w których półprzewodniki mają się nieźle, chociażby w Gdańsku, gdzie są firmy, które zajmują się badaniem i rozwojem, firma Intel czy firma z grupy SK Hynix, to jest firma koreańska. To jest rzeczywiście wielkie wyzwanie, które stoi przed nami, ten proces inwestycyjny trwa i będzie trwał, natomiast musimy szukać nowych przewag konkurencyjnych, budować inaczej naszą ofertę inwestycyjną, niektóre jej elementy, niż to miało miejsce po prostu w ostatnich latach. Cieszy to, że koszty pracy są po prostu w Polsce wyższe, bo to znaczy, że Polacy więcej zarabiają. To akurat jest pozytywna informacja, chociaż inwestorzy wybierają czasem miejsca, w których rzeczywiście są niższe koszty pracy.
Niemniej jednak wraz z postępującą automatyzacją procesów produkcyjnych, wraz z budową data center, które to w jakimś stopniu zasilają, i rozwojem sztucznej inteligencji, tak naprawdę automatyzacji w procesach produkcyjnych niewątpliwie ludzi przy produkcji będzie potrzebnych mniej. Sam zresztą odwiedzam często zakłady, w których dzisiaj jedna osoba, dwie osoby obsługują maszyny, które kiedyś były obsługiwane przez wiele osób. Ten proces postępuje. My też musimy go wzmocnić. Nasz przemysł ma się nieźle. Mamy gospodarkę uprzemysłowioną w stopniu wyższym niż wynosi średnia europejska. Nie możemy poprzestawać na tym. Musimy dalej rozwijać przemysł. Natomiast niewątpliwie nasza gospodarka, nasze firmy są, powiedziałbym, mniej zautomatyzowane niż firmy z Europy Zachodniej. Ale cieszy to, że polscy przedsiębiorcy, zwłaszcza polskie firmy, podejmują się tego procesu, szukają nowych rozwiązań, inwestują w badanie i rozwój, pozyskują środki i zwiększają moce produkcyjne dzięki zautomatyzowanym procesom produkcyjnym. Niewątpliwie ceny energii to nie jest nasz atut. W związku z tym to jest wyzwanie, które będzie stało przed rządem w najbliższych latach. To ma wpływ na strefy inwestycyjne. To ma wpływ na inwestycje w Polsce.
Natomiast niewątpliwie polska strefa inwestycyjna, ten pomysł, projekt, który został zapoczątkowany jeszcze poprzez poprzedni rząd, jest dalej przez nas kontynuowany i rozwijany. Dzisiaj każde miejsce, niezależnie czy tam strefa ekonomiczna dociera czy nie, możemy włączyć do polskiej strefy inwestycji. To jest ważne, trzeba to wykorzystywać i na pewno będziemy dalej to rozwijali.
Jeśli chodzi o odpowiedź na pytanie pani posłanki Czernow, to wiadomo, że nie wszystkie tereny są wykorzystywane. Jedne są mniej atrakcyjne, inne bardziej, jedne są mniejsze, drugie większe i to też jest wybór. Natomiast ja powiedziałbym tak: cieszę się, że jeszcze te tereny inwestycyjne są, przy czym niewątpliwie z każdym rokiem jest ich oczywiście coraz mniej i trzeba je wykorzystywać efektywnie, najlepiej na inwestycje wysokotechnologiczne. Myślę, że tytułem odpowiedzi, których mogę teraz, na bieżąco udzielić, to tyle. Będę kończył, pani marszałek, natomiast co do niektórych kwestii odpowiemy państwu na piśmie, tak żeby odpowiedzi były precyzyjne, takie, jakich państwo oczekiwaliście. Budujemy polską strefę inwestycji, ściągamy inwestorów z zagranicy, ale też otwieramy drzwi dla inwestorów z Polski, bo oni teraz naprawdę dużo inwestują. Budujemy polski kapitał. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia