10. kadencja, 4. posiedzenie, 1. dzień (25-01-2024)
5. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju oraz ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (druki nr 171 i 181).
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego Marek Gzik:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Chciałbym przede wszystkim namówić was i przekonać do tego, że zagłosowanie za tymi zmianami, za przejęciem nadzoru przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, które tak naprawdę zaledwie od 1 stycznia tego roku powróciło do życia... Dlaczego tak ważna jest instytucja, jaką jest NCBiR, i tak ważne jest, żeby znalazła się w naszym ministerstwie? Jest bardzo istotne z punktu widzenia rozwoju polskiej nauki, by ta instytucja pod kontrolą właśnie naszego ministerstwa mogła realizować politykę naukową państwa.
Bardzo wiele się wydarzyło, szanowni państwo, w tych ostatnich kilku latach, kiedy zniknęło nasze ministerstwo, kiedy NCBiR został przekazany do ministerstwa funduszy. W ciągu ostatniego 1,5 roku tak naprawdę zostało wymienionych trzech dyrektorów ze względu na szereg nieprawidłowości, o których państwo posłowie byliście uprzejmi tu powiedzieć.
NCBiR to instytucja, która wydaje... W tym roku będzie miała do dyspozycji ponad 2 mld zł. To są fundusze związane również z realizacją wydatkowania środków Unii Europejskiej z bardzo ważnych programów jak FENG - to są fundusze na nowoczesną gospodarkę, czy FERS - to są z kolei fundusze miękkie na realizację polityki społecznej. Pierwszy z tych programów w nowej perspektywie unijnej przewiduje ponad 35 mld zł, mówię o FENG-u, zaś 22 mld zł to jest program FERS. Aby dobrze spożytkować wydatkowanie tych środków i aby te środki były wydatkowane przede wszystkim w poczuciu odpowiedzialności za całe środowisko nauki polskiej, ważne, żeby ta instytucja znalazła się pod nadzorem Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, gdzie doskonale rozumiemy potrzeby polskiego świata nauki, doskonale też potrafimy, bo nasze doświadczenia to pokazały, wspierać gospodarkę. Jeżeli myślimy o tym, żeby nasz kraj dobrze się rozwijał, musimy myśleć o tym, by gospodarka przechodziła na coraz wyższe poziomy innowacyjności. Doskonale wiemy, proszę państwa, że nasz kraj się rozwija i nie jesteśmy już tanią siłą roboczą. Aby konkurować na rynkach międzynarodowych, musimy wspierać przedsiębiorstwa swoją wiedzą, tak by produkty stawały się coraz bardziej konkurencyjne, by nasza gospodarka mogła się rozwijać i by również mogła inwestować środki w rozwój nauki, to takie sprzężenie zwrotne.
NCBiR, szanowni państwo, niestety w ciągu ostatnich kilku lat poszerzył swoją działalność. Odkrywamy instytucje, są spółki powiązane z NCBiR, które tak naprawdę rozpraszały skupienie na najważniejszej misji, którą jest efektywne wydatkowanie środków dla rozwoju naszej gospodarki we współpracy z nauką. Jeżeli chodzi o tę działalność - odkrywam pewne rzeczy, o których nie wiedziałem - to jeżeli wśród spółek NCBiR-u są spółki, które realizowały działalność podobnie jak instytuty będące pod kontrolą sieci czy też w ogóle w sieci Łukasiewicza, to coś tu jest nie tak. Chcemy, proszę państwa, w najbliższym czasie przeprowadzić gruntowną dyskusję o tej prawdziwej misji, do której powołany został NCBiR z chwilą... I jeszcze wcześniej, w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Moja gorąca prośba o poparcie tego projektu, tych zmian, jeżeli chodzi o nadzór. Pan poseł Müller wspominał o tym, że to jest tak naprawdę techniczna korekta. To nie jest techniczna korekta. Jest ważne, żeby tak ważna agencja rządowa, jaką jest NCBiR, wróciła pod nadzór ministerstwa, dla którego została pierwotnie stworzona jako bardzo istotne narzędzie rozwoju polskiej gospodarki w bliskiej współpracy z nauką. Tak byśmy mogli, szanowni państwo, doganiać czołówkę świata, jeżeli chodzi o rozwój. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia