10. kadencja, 41. posiedzenie, 3. dzień (26-09-2025)

41. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy - Prawo oświatowe (druk nr 1603).

Poseł Michał Pyrzyk:

    Dziękuję bardzo.

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe o obywatelskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy - Prawo oświatowe.

    Rozmawiamy, i tu nie muszę nikogo przekonywać, o sprawie ważnej dla milionów rodzin w Polsce. Ważnej, ale jednocześnie jak zawsze, kiedy debatujemy o sprawach światopoglądowych, wywołującej emocje. I to niemałe, co było nawet słychać przed chwilą na sali plenarnej. Ale nie pozwólmy na wywołanie kolejnej wojny, bo rozmawiamy o wychowaniu i edukacji w duchu wartości w szkołach.

    Doskonale rozumiemy intencje wnioskodawców. Chcą oni - zresztą mówił to przedstawiciel Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej - aby szkoła nie tylko uczyła języka polskiego, historii, matematyki, fizyki, ale też kształtowała kręgosłup moralny i etyczny młodych ludzi. Ale obowiązek, zwłaszcza obowiązek ustawowy, nie zawsze jest najlepszym narzędziem wprowadzania czy wręcz narzucania pewnych rozwiązań. W ostatnio poruszanych przez nas kwestiach, takich jak wybór wójtów i burmistrzów w gminach czy wprowadzenie nocnego zakazu sprzedaży napojów alkoholowych, mówiliśmy jasno i odwoływaliśmy się do tego, że decydować o tym powinny społeczności lokalne, samorządy gminne. W sprawie tego projektu mówimy podobnie: rodzice i samorządy powinni mieć też swój ważny głos w tej sprawie.

    Nasze stanowisko jest proste i uczciwe. Proponujemy, by 1 godzina religii lub etyki była obowiązkowa i finansowana z budżetu państwa, bo państwo ma obowiązek wspierać wychowanie i rozwój moralny dzieci. Ale jeśli rodzice chcą, by ich pociechy miały dodatkową, drugą godzinę - powinna być ona organizowana na ich wniosek i finansowana przez samorząd lokalny. Takie rozwiązanie jest elastyczne, sprawiedliwe i odpowiada na realne potrzeby społeczności lokalnych. Dlaczego? Dlatego że, po pierwsze, szanujemy różnorodność poglądów w tej sprawie i rodziców, i uczniów. Są rodziny, które chcą 2 godzin, są takie, które wolą jedną, są i takie, które wybiorą etykę zamiast religii. Państwo zatem nie powinno narzucać wszystkim jednego modelu.

    Po drugie, liczymy się też z czasem i z licznymi już obowiązkami uczniów, a w ślad za tym rodziców, oraz z możliwościami naszych szkół. Dwie obowiązkowe godziny religii, dwie obowiązkowe godziny etyki równolegle, bo o tym mówi projekt, oznaczają, że trzeba znaleźć dodatkowe miejsce w szkole i w planie lekcji, często kosztem innych zajęć. W wielu szkołach, zwłaszcza tych małych, jest to po prostu trudne, czasami niemożliwe do zorganizowania.

    Po trzecie, nasza propozycja to rozwiązanie uczciwe finansowo. Pierwszą godzinę religii lub etyki finansuje państwo, tak jak dziś finansuje inne podstawowe przedmioty. Drugą - tylko tam, gdzie jest realne zapotrzebowanie i gdzie rodzice o nią wnioskują - organizuje i opłaca lokalny samorząd. Dzięki temu nie wydajemy pieniędzy tam, gdzie zajęcia i tak nie cieszyłyby się należytą frekwencją.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Naszym celem nie jest ograniczanie liczby lekcji religii z dwóch do jednej, ale przywrócenie w tej sprawie zdrowego rozsądku i podmiotowości rodziców. To oni najlepiej wiedzą, w jaki sposób chcą wychowywać swoje dzieci. Dlatego dziś po raz kolejny apelujemy: Nie wprowadzajmy sztywnego ustawowego obowiązku 2 godzin dla wszystkich. Dajmy rodzicom wybór, a szkołom elastyczność. 1 godzina - tak, obowiązkowa i opłacana z budżetu państwa. Druga - tam gdzie jest wola rodziców i możliwości organizacyjne, opłacana przez samorząd. To rozwiązanie, które łączy odpowiedzialność państwa, wolność rodziców i zdrowy rozsądek w kwestii finansów publicznych. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia