10. kadencja, 41. posiedzenie, 3. dzień (26-09-2025)

41. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy - Prawo oświatowe (druk nr 1603).

Poseł Ewa Szymanowska:

    Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polska 2050 przedstawiam stanowisko w sprawie obywatelskiego projektu ustawy przygotowanego przez Instytut Ordo Iuris we współpracy ze Stowarzyszeniem Katechetów Świeckich, które zbierało podpisy pod tą inicjatywą.

    Projekt ten zakłada: wprowadzenie obowiązkowych zajęć z religii lub etyki w szkołach i przedszkolach, z wyłączeniem szkół dla dorosłych, w wymiarze 2 godzin tygodniowo, przy czym uczeń musi wybrać co najmniej jeden z tych przedmiotów; organizację zajęć przy progu siedmiu uczniów w klasie, poniżej tego progu grupy międzyoddziałowe lub międzyszkolne do 24 osób; religię na podstawie programów i podręczników zatwierdzanych przez władze wyznaniowe, etykę organizowaną analogicznie, bez porozumień z władzami wyznaniowymi.

    To, co może budzić największe kontrowersje, to zmniejszenie liczby godzin religii do 1 godziny tygodniowo wyłącznie za zgodą biskupa lub władz danego związku wyznaniowego. Rozwiązanie to przenosi decyzję organizacyjną szkoły poza system państwowy, osłabia autonomię dyrektorów i organów prowadzących, w praktyce może blokować redukcję obciążeń godzinowych uczniów, mimo ograniczeń kadrowych czy lokalowych. Kolejna sprawa to umieszczanie ocen z religii lub etyki na świadectwie, wliczanie ich do średniej oraz uwzględnianie przy promocji do następnej klasy.

    Wnioskodawcy chcą, by ustawa weszła jeszcze w tym roku, i podają szacunkowy koszt dla budżetu państwa - ok. 141 700 tys. zł.

    (Głos z sali: Niedoszacowane.)

    Proszę państwa, to jest raport Najwyższej Izby Kontroli zamówiony przez marszałka Sejmu Szymona Hołownię. Jest to raport z maja, więc świeży. Polecam s. 124. Na tej stronie można wyczytać, że w latach 2021-2023 wydatki z budżetu państwa na wynagrodzenia nauczycieli religii w szkołach wyniosły łącznie, uwaga, 5995 mln zł, czyli blisko 6 mld w ciągu 3 lat. To były jedne z największych wydatków w całym systemie finansowania Kościołów, większe niż cały Fundusz Kościelny i dotacje samorządowe razem wzięte. Od tego roku szkolnego ministerstwo wprowadziło jedną, nieobowiązkową lekcję religii w szkole. Obniżyło więc koszty o ok. 1 mld zł.

    Jeśli zatem wprowadzimy dwie obowiązkowe lekcje religii lub etyki w szkole, to koszt tych zajęć nie wyniesie, tak jak państwo twierdzą, 141 700 tys. zł, głównie ze względu na wzrost liczby etatów etyki, tylko ok. 2 mld. Tyle wyniosą koszty dwóch lekcji religii w szkole, oczywiście plus koszty związane z etatami osób, które będą uczyły etyki.

    Jako przedstawiciele Klubu Parlamentarnego Polska 2050 doceniamy wartość religii i etyki jako przedmiotów kształtujących postawy, wrażliwość i odpowiedzialność młodych ludzi. Wnoszą do szkoły rozmowę o wartościach, kulturze i tradycji oraz uczą empatii i dialogu. Ale nic pod przymusem.

    (Poseł Anna Ewa Cicholska: Ale młodych trzeba nauczyć.)

    Niech młodzi ludzie razem ze swoimi rodzicami decydują, czy chcą uczestniczyć w tych zajęciach. Ale to rodzice decydują o tym, czy młodzi będą uczyli się religii czy nie.

    (Poseł Anna Ewa Cicholska: To etykę mają.)

    (Poseł Marzena Anna Machałek: Proszę nie zestawiać tego.)

    W sprawie etyki też mają prawo. Chciałam zauważyć, że państwo nie chcieliście edukacji zdrowotnej, bo mówiliście, że to należy do kompetencji rodziców. (Oklaski)

    W sprawie omawianego projektu Klub Parlamentarny Polska 2050 nie wprowadza dyscypliny. Posłanki i posłowie zagłosują zgodnie ze swoim światopoglądem i wiedzą na temat tego projektu. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia