10. kadencja, 41. posiedzenie, 3. dzień (26-09-2025)
44. punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1677).
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Stanisław Bukowiec:
Dziękuję.
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za ożywioną dyskusję, dlatego że problem, jak państwo podkreślali, jest bardzo ważny i powinien nas wszystkich łączyć w tym, aby poprawić bezpieczeństwo na polskich drogach. Spróbuję teraz odpowiedzieć na państwa pytania, które padły z mównicy sejmowej. Pan poseł Weber zarzucał brak Programu Bezpiecznej Infrastruktury Drogowej.
Panie Pośle! Absolutnie nie jest tak, że nie kontynuujemy tego programu. On jest włączony w program realizowany przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. W dalszym ciągu są realizowane zadania w zakresie infrastruktury bezpiecznej na polskich drogach, takie jak realizacja i doświetlenie przejść dla pieszych, budowa prawoskrętów i inne tego typu zadania, które mają poprawić bezpieczeństwo. Jeśli chodzi o drogi samorządowe, na inwestycje w tym roku została przekazana kwota 2,7 mld zł. Ponad dwukrotnie zwiększyliśmy kwotę rezerwy subwencji ogólnej, z 330 mln zł do 770 mln zł, która w całości została przekazana samorządom na poprawę infrastruktury drogowej i mostowej. Przypomnę również, że ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, którą wprowadziła większość rządowa, doprowadziła do tego, że w samym tylko 2025 r. zostanie o 35 mld zł więcej w budżetach samorządów, a w ciągu 10 lat będzie to kwota ok. 340 mld zł. Zatem samorządy zostały wyposażone w większą ilość środków, które również są i mogą być przekazywane na poprawę infrastruktury drogowej. Wiemy, że tak się dzieje. Pan poseł zarzuca, że nie ma symulacji efektów realizacji tych zadań. Wprowadziliśmy taki zapis, że wprowadzamy okres 2-letni jako okres ewaluacji. Będziemy sprawdzać i mieć ocenę tego, w jaki sposób te przepisy doprowadzają do poprawy, jeśli chodzi o bezpieczeństwo na polskich drogach. Poza tym od wielu lat uczestniczymy w programie ˝Wizja zero˝, programie światowym, który ma doprowadzić do tego, że w 2050 r. osiągniemy ten bardzo ambitny cel, a mianowicie 0 ofiar śmiertelnych na drogach. To jest program, przypomnę, realizowany z inicjatywy Szwecji.
Pani poseł Oliwiecka pytała o konsultacje ze środowiskiem rowerowym. Proszę państwa, przygotowując ten projekt, bardzo szeroko konsultowaliśmy jego zapisy. Odbyło się m.in. posiedzenie Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, na które zaprosiliśmy poza uczestnikami tej krajowej rady właśnie różne środowiska, w tym środowiska rowerowe. I nie jest też tak, że wszystkie organizacje, które reprezentują środowiska rowerowe, są przeciwne temu postulatowi. Wprost przeciwnie, mamy tutaj również głosy niektórych organizacji, które postulują, aby tego typu zapisy wprowadzające obowiązek noszenia kasków również dla rowerzystów, wprowadzić. Jesteśmy również po konsultacjach z Policją. To na wniosek Policji podnieśliśmy ten limit wieku do 16. roku życia. Na wstępnych etapach proponowano tu 15. rok życia. Jesteśmy również po konsultacjach ze środowiskiem medycznym. Zarówno krajowy konsultant do spraw neurochirurgii dziecięcej, jak i liczni lekarze z różnych ośrodków medycznych z całego kraju sygnalizują nam problem, który dotyka właśnie dzieci i młodzież, szczególnie dzieci i młodzież, które są ofiarami wypadków drogowych. Proszę państwa, jest tak, że statystyki, o których mówimy, nie uwzględniają częstych sytuacji, gdzie doszło do zdarzenia, do wypadku, a rodzice nawet nie zgłosili tego na Policję, tylko wezwali karetkę pogotowia albo pojechali z dzieckiem do szpitala. Możemy więc założyć, że ta liczba tragicznych zdarzeń jest dużo, dużo wyższa niż wynika to tylko z danych Policji.
Pani poseł Matysiak zarzuciła pośpiech i brak analizy. Odrzucam stanowczo te stwierdzenia pani poseł. Zresztą jako szefowa zespołu była pani również organizatorem takich konsultacji, w których brali udział przedstawiciele ministerstwa i różnych środowisk, więc doskonale pani wie, że i do Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego i podczas różnych spotkań ten problem był od dłuższego czasu zgłaszany. Myśmy to konsultowali. Na pewno jeżeli chodzi o to, co jest już w przestrzeni również publicznej, co jest w narracji medialnej, ale również to, z czym się spotykamy na co dzień, ten problem, z którym trzeba się zmierzyć, to nie jest to rzecz, która by nie była skonsultowana. Co do pytania pani poseł o to, dlaczego zwiększamy sankcje tylko w przypadku dróg jednojezdniowych, dwukierunkowych, to pytali o to również inni posłowie, więc przypomnę, że projekt ustawy ministra sprawiedliwości UD185, projekt, który Rada Ministrów przyjęła 1 lipca tego roku, trafił do Sejmu. 22 lipca nastąpiło pierwsze czytanie i został on skierowany do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach. Zawiera on nowe zapisy związane z niebezpiecznymi zjawiskami na polskich drogach, a więc z nielegalnymi wyścigami, również brawurową jazdą, driftem. W tych zapisach wskazuje się sankcje związane właśnie choćby z brawurową jazdą na autostradzie, drodze ekspresowej, a więc to również obejmujemy sankcjami, tylko na podstawie innych zapisów, chodzi o zdarzenia opisane jako inne zjawisko, właśnie tego typu sytuacje.
Dlaczego nasze przepisy dotyczą dróg poza terenem zabudowanym, dróg jednojezdniowych dwukierunkowych? Tak jak wspomniałem, ze statystyk Policji wynika, że zdecydowana większość... Tutaj mamy dane z 2024 r., pan poseł Weber pytał o te poprzednie, to może pisemnie przekażę takie dane statystyczne z Policji. Jeśli chodzi o wypadki, to 80% wszystkich wypadków zdarza się właśnie na tych drogach. To są, mówiąc potocznie, drogi powiatowe, drogi, które są poza miastami, poza terenami zabudowanymi. Tam po prostu jest tych wypadków najwięcej. Trzeba też sobie powiedzieć, że wprowadzone kilka lat temu sankcje dotyczące obszarów zabudowanych spowodowały spadek liczby tych zdarzeń i kierowcy zaczęli jeździć wolniej. To jest po prostu rozszerzenie tych przepisów, które do tej pory obowiązywały na obszarach zabudowanych.
Pan poseł Zimoch i wielu z państwa podjęło temat związany z kaskami i jakby propozycją wyłączenia z obowiązku dzieci, które są pod opieką rodziców bądź opiekunów prawnych. Naszą intencją było to, żeby te przepisy, które, jak widać, wzbudzają kontrowersje: dla wielu są zbyt radykalne, dla wielu są zbyt łagodne, wprowadzać w sposób ewolucyjny. Stąd taka nasza propozycja. Rozumiem, że na posiedzeniach komisji będziemy na ten temat dyskutować, będziemy również tutaj te argumenty przyjmować, zderzać się z różnymi opiniami. Jesteśmy gotowi do dyskusji. Uważamy, że powinniśmy wypracować wspólnie najlepsze przepisy, które spowodują poprawę bezpieczeństwa. W tym obszarze taka dyskusja na pewno się odbędzie.
Pan poseł Ściebiorowski i pani poseł Niemczyk pytali o działania prewencyjne, o kampanię. Tak, oczywiście, pory Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego będzie realizowała kampanie społeczne, kampanie edukacyjne tak jak do tej. Chcemy również w kolejnym etapie wyjść z szeroką kampanią do samorządów, do szkół, szczególnie do tych dzieci, które będą zdawać egzamin na kartę rowerową, bo to jest najlepszy moment, żeby uświadomić dzieciom, że kaski nie są passé, tylko to jest rzecz, która może uratować im zdrowie i życie.
Kolejne pytanie związane było z punktami karnymi. Odpowiadając na to pytanie, chciałbym podkreślić, że kierowca, który w okresie próbnym przekroczył liczbę 12 punktów, będzie obowiązany odbyć praktyczne szkolenie w zakresie zagrożeń w ruchu drogowym przed upływem 12 miesięcy od dnia popełnienia naruszenia powodującego przekroczenie tych 12 punktów. Celem tego rozwiązania jest budowanie świadomości w obszarze zagrożeń w ruchu drogowym u młodego kierowcy, który to wykroczenie popełnił. Szkolenie będzie prowadzone przez profesjonalnych instruktorów w ośrodku doskonalenia techniki jazdy. Wtedy taki kierowca będzie mógł również uświadomić sobie własne ograniczenia za kierownicą i ich potencjalne konsekwencje. Planujemy, że te przepisy będą podlegać ocenie po okresie 2-letniej ewaluacji, bo chcemy aby te przepisy zaczęły funkcjonować. Muszę również jasno i wyraźnie stwierdzić, że jesteśmy w trakcie rozmów z Ministerstwem Cyfryzacji i mamy potwierdzenie, że będą stosowne zmiany formalne, jeśli chodzi o możliwości systemu, który będzie realizował proces naliczania punktów.
Pani poseł Czechak pytała o wypożyczalnie hulajnóg. Jeżeli chodzi o miejskie wypożyczalnie, gdzie jest to, jak państwo wiecie, realizowane elektronicznie, cyfrowo, to z naszych ustaleń po rozmowach z firmami, które się tym zajmują, wynika, że w regulaminach wypożyczalni nie ma przewidzianej możliwości legalnego wynajęcia hulajnogi przez osobę poniżej 18. roku życia. Nie ma więc potrzeby wprowadzania w tym obszarze wypożyczalni kasków. Natomiast jeżeli chodzi o stacjonarne wypożyczalnie rowerów, hulajnóg, to z informacji, które mamy, wynika, że tam już jest taka możliwość, żeby kaski wypożyczyć. Będzie również możliwość prowadzenia takiej działalności.
Jeżeli chodzi o pytanie pani poseł Olbryś o pkt 1c, o ten zapis: kiedy rodzice nadzorują, nie ma potrzeby zakładania kasku przez dzieci i młodzież, to tutaj... Oczywiście jest to zmiana, która została wpisana w trakcie prac nad tym dokumentem. Tak jest z każdym aktem prawnym. Przygotowany akt prawny podlega zmianom, poprawkom, uzupełnieniom. Działo się to w sposób prawidłowy. Nie widzę tutaj żadnych nieprawidłowości.
Chciałbym jeszcze raz podkreślić, że jako resort i rząd zachęcamy wszystkich użytkowników rowerów, hulajnóg do tego, żeby zakładali kaski. Zachęcamy rodziców, którzy wybierają się z dziećmi na wycieczkę rowerową czy wycieczkę na hulajnogach, żeby takie kaski dzieciom zakładali. To jest w naszym odczuciu sprawa fundamentalna. Rekomendacja jest taka: nieważne, jaki wiek, ważne, żeby kask założyć.
Pan poseł Lorek proponuje zaostrzenie przepisów - do 18. roku życia. Tutaj były dyskusje. Stąd ta propozycja, żeby to jednak było 16 lat.
Pan poseł Józefaciuk. Jeśli chodzi o hulajnogę z siodełkiem, to ona jest traktowana jako motorower, więc tutaj nie ma to zastosowania. Jeżeli chodzi o samochód, który będzie użytkował, którym będzie jeździł ten siedemnastolatek, to nie proponujemy żadnych urządzeń. Pasażer, który ma być takim praktycznym przewodnikiem tego młodego człowieka, wydaje nam się wystarczającą osobą, jego obecność wydaje się wystarczającym rozwiązaniem.
Pan poseł Krystian pytał o drogi jednokierunkowe. No raczej drogi jednokierunkowe znajdują się w obszarze zabudowanym. Poza obszarem zabudowanym mamy...
(Poseł Mariusz Krystian: Ale są.)
Jeżeli takie są, to jest to rzeczywiście słuszna uwaga. Jeżeli będzie taka potrzeba, to wprowadzimy poprawkę. (Dzwonek)
Jeszcze ostatnie pytania. Na pytanie o stan dróg już była odpowiedź. Pani poseł Wojtyszek pytała, dlaczego jest mało programów, więc o tych programach mówiłem. Panu posłowi Weberowi odpowiem na piśmie, jeśli chodzi o dane.
Wicemarszałek Piotr Zgorzelski:
Zmierzamy do końca, panie ministrze.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Stanisław Bukowiec:
Natomiast jeśli chodzi o zabójców drogowych, to mówimy o ustawie, której gospodarzem jest minister sprawiedliwości. Tam są zapisy związane z brawurową jazdą. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia