10. kadencja, 41. posiedzenie, 3. dzień (26-09-2025)

45. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń oraz ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (druk nr 1635).

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Arkadiusz Myrcha:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stosunkowo niewielka nowelizacja, ale niezwykle potrzebna, bo mówimy o zjawisku, które jest kłopotliwe każdego roku, zwłaszcza w okresach cieplejszych. Mówimy tu o pożarach. Każdego roku stają się one wielkim wyzwaniem dla wszystkich służb ratowniczych, od tych zawodowych po te ochotnicze. I każdego roku wymiar sprawiedliwości także zmaga się ze sprawcami tego typu zjawisk, czy to działającymi umyślnie, czy to działającymi w sposób niezawiniony, lekkomyślny czy niedbały.

    Diagnoza sytuacji prawnej, stanu prawnego pokazała, że o ile Kodeks karny w sposób, wydaje się, wyczerpujący i odpowiedni penalizuje te sytuacje, czyli sytuacje zagrażające mieniu dużych rozmiarów, wielu osobom, o tyle w Kodeksie wykroczeń normy te są daleko niezadowalające wobec współczesnych wymagań. Albowiem okazało się, że Kodeks wykroczeń posługuje się chociażby karami czy grzywnami, które nie były zmieniane od blisko 25 lat, czyli de facto od momentu, kiedy Polska przeszła okres denominacji. Tam nadal funkcjonowały kary nagany - dzisiaj ciężko sobie wyobrazić, że funkcjonariusz, przyłapując sprawcę albo faktycznie mając taką możliwość, wymierzy surową karę w postaci nagany - albo kary grzywny, które były nieadekwatnie niskie w stosunku do ryzyka czy niebezpieczeństwa związanego z pożarami.

    W związku z tym przedkładamy Wysokiej Izbie projekt rządowy zmieniający Kodeks wykroczeń w tym zakresie, aby urealnić kary grzywny, które mogą być nakładane na sprawcę wykroczeń związanych z pożarami. Są różnego rodzaju sytuacje, tak jak wspomniałem, związane z nieodpowiednim stosowaniem ognia, niestosowaniem się do obowiązujących zakazów. Jest cały katalog wymieniony w art. 82 Kodeksu wykroczeń. Uważamy, że w takich sytuacjach trzeba zastosować formułę czy możliwość podwyższonej kary grzywny, którą art. 24 Kodeksu wykroczeń przewiduje dla konkretnej grupy wykroczeń. Kształtuje się ona na poziomie 30 tys. zł jako kara maksymalna.

    Jednocześnie, tak jak wspomniałem, odchodzimy od kar w postaci nagany, które wydają się dzisiaj absolutnie nierealistyczne. Co więcej, tam, gdzie przepis tego nie przewidywał, uzupełniamy katalog kar o karę ograniczenia wolności, tak żeby za wszystkie tego typu działania można było zastosować surową czy zawyżoną, tak jak Kodeks wykroczeń operuje, karę grzywny, karę ograniczenia wolności czy karę aresztu jako najsurowszą formę przewidzianą za wykroczenie. Co więcej, w postępowaniu mandatowym, które jest szczególnym sposobem postępowania, podwyższamy możliwość nałożenia maksymalnego mandatu z dzisiejszych 500 zł do 5 tys. zł i z obecnego 1 tys. zł do 6 tys., jeżeli sprawca jednym czynem wyczerpuje znamiona większej liczby wykroczeń.

    Tak więc podsumowując, powiem, że zmiana może niewielka, ale mająca duże znaczenie w praktycznym stosowaniu i przede wszystkim w zakresie czynów związanych z pożarami. Chodzi o urealnienie kar względem współczesności. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia