10. kadencja, 41. posiedzenie, 3. dzień (26-09-2025)
45. punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń oraz ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (druk nr 1635).
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Arkadiusz Myrcha:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim dziękuję za słowa poparcia dla tego projektu. Wydaje się, że to jest temat niebudzący kontrowersji, jeżeli chodzi o sposób zaostrzenia kar za te czyny. Postaram się odpowiedzieć bardziej przedmiotowo, nie odnosząc się personalnie do poszczególnych z państwa, bo te pytania mniej więcej się przenikały. Postaram się je skrótowo omówić.
Jeżeli chodzi o możliwość zastosowania mimo wszystko kary nagany, bo pan poseł Tumanowicz bardzo o to zabiega, to przypomnę, że Kodeks wykroczeń, poza tymi regulacjami dotyczącymi samego karania bezpośrednio za pożary w art. 82, ma też art. 39 stanowiący jakby ogólną zasadę, że sąd w uzasadnionych okolicznościach może zastosować nadzwyczajne złagodzenie, w tym także wymierzenie kary nagany, muszą tylko zostać spełnione specjalne czy wyjątkowe okoliczności. To jest regulacja wspólna dla wszystkich wykroczeń. Wydaje się, że ta troska pana posła jest zaadresowana.
Jeżeli chodzi o wpływy z mandatów, to tak jak rozmawialiśmy tutaj z panem sędzią, najlepiej byłoby, gdyśmy nie mieli w ogóle wpływów z mandatów z tego powodu i byśmy nie mieli pożarów. Sądzę, że wszyscy byśmy jakoś przeżyli to, że budżet nie byłby zasilany nawet złotówką z nakładanych mandatów czy kar grzywny. Dlatego też proponujemy takie podwyższenie, żeby mimo wszystko zadziałać prewencyjnie, żeby te przepisy, bo to jest rola m.in. prawa karnego, miały charakter odstraszający i żeby osobom, które mają do czynienia z ogniem, zawsze zapalała się taka żarówka, że za niedopełnienie obowiązków, za nieodpowiednie stosowanie przepisów bezpieczeństwa będzie groziła przede wszystkim surowa kara grzywny.
Pan poseł Schreiber w imieniu klubu PiS zadeklarował czy zaoferował pracę bardziej już w kontekście Kodeksu karnego i przestępstw związanych z pożarami, ale wyrządzanych w środowisku naturalnym. Oczywiście zawsze deklarujemy gotowość do współpracy, natomiast chciałbym tutaj pana posła odesłać do istniejących już regulacji w Kodeksie karnym, m.in. art. 181 i kolejnych artykułów, które w sposób odrębny regulują właśnie kwestię pożarów w środowisku roślinnym, w środowisku naturalnym, które są wyłączone spoza tych rygorów, o których mówi art. 163, 164 Kodeksu karnego. Czyli mówimy o grupie osób czy szkodzie dużych rozmiarów.
Jeżeli chodzi o gromadzenie statystyk, to sytuacja była taka, że dotychczas w formularzach czy w statystykach gromadzonych w Ministerstwie Sprawiedliwości ta wyodrębniona grupa wykroczeń nie miała swojego odzwierciedlenia. Niemniej jednak w ślad za nowelizacją Kodeksu wykroczeń będziemy też tę grupę wykroczeń identyfikowali i gromadzili dane, tak aby w przyszłości było to lepiej zdiagnozowane.
Natomiast odpowiadając, jeśli można, panie marszałku, na pytanie, które padło trochę spoza materii tego przedłożenia, bo chodzi o zabójstwo drogowe, powiem panu posłowi takim tytułem wstępu, że analiza wszystkich stanów prawnych w państwach europejskich, w których funkcjonuje tzw. zabójstwo drogowe, bo to jest potoczna nazwa, a nie kodeksowa, zawsze sprowadza się do różnych form nieumyślnego spowodowania śmierci w różnych okolicznościach: w wyniku rażącego naruszenia przepisów w ruchu drogowym, jazdy po alkoholu, środkach odurzających itd. Zawsze ono ma charakter nieumyślnego spowodowania śmierci. Tak jest we Włoszech, tak jest też w innych państwach. Nasza nowelizacja, która była w druku urzędowym nr UD 185 i jest już po pracach w podkomisji prawa karnego, swoimi regulacjami będzie wpisywała się dokładnie, w pełni w te wszystkie systemy państw zachodnich, w których diagnozujemy czy określamy istnienie przestępstwa zabójstwa drogowego. Jeżeli bowiem mamy do czynienia z czynem zawinionym, z działaniem sprawcy, któremu można przypisać zabójstwo, to tutaj już działa Kodeks karny, czyli wchodzimy w reżim art. 148 i kolejnych. Prokuratura czy sądy też w ten sposób działają. To nie jest jakieś działanie odosobnione, że jest sytuacja, kiedy można przypisać sprawcy winę. Faktycznie w zależności od stopnia tej winy, ale jednak winy, stawiany jest zarzut zabójstwa. Jeżeli mamy jednak do czynienia z sytuacją nieumyślnego spodwania śmierci, to wchodzimy w reżim tzw. przestępstw komunikacyjnych. Wtedy ten katalog po przyjętej przez Sejm nowelizacji będzie obejmował wszystkie praktycznie sytuacje, które mają miejsce na polskich drogach. Natomiast to, jak szybko będziemy nad tym procedowali, jest mniej więcej w rękach pana kolegi przewodniczącego podkomisji prawa karnego. Jesteśmy gotowi, żeby do tej pracy przystąpić jak najszybciej. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia