10. kadencja, 42. posiedzenie, 1. dzień (07-10-2025)

1. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (druki nr 1187 i 1688).

Poseł Jarosław Sachajko:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedmiotem dzisiejszych obrad jest sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny dotyczące poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, zawarte w druku nr 1688. Projekt ten, choć obejmuje stosunkowo niewielką liczbę zmian, dotyka ważnych kwestii praktycznych związanych z funkcjonowaniem zakładów aktywności zawodowej, a także obniżeniem wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

    Celem nowelizacji jest przede wszystkim doprecyzowanie i uproszczenie procedur administracyjnych. Wprowadzony zostaje jednorazowy wniosek nabywcy dotyczący wystawienia informacji o obniżeniu wpłat na PFRON, co eliminuje potrzebę składania wniosków przy każdej transakcji. To rozwiązanie, zdaniem autorów, ma ułatwić życie przedsiębiorcom, a jednocześnie zwiększyć transparentność rozliczeń między podmiotami gospodarczymi a funduszem.

    Pozytywnie należy ocenić propozycję umożliwiającą wojewodom czasowe zwolnienie organizatorów zakładów aktywności zawodowej z obowiązku utrzymywania określonego wskaźnika zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w sytuacji, gdy brak pracowników wynika z przyczyn niezależnych od pracodawcy, a powiatowy urząd pracy nie jest w stanie skierować odpowiednich kandydatów. Pozwala to na zachowanie ciągłości działania tych zakładów i uniknięcie ponoszenia kar za okoliczności, na które nie mają wpływu.

    W projekcie ustawy przewiduje się także możliwość zwiększenia finansowania przez samorządy wojewódzkie zakładów aktywności zawodowej ze środków własnych lub z innych środków przekazywanych przez prezesa Zarządu PFRON. Rozwiązanie to daje samorządom większą elastyczność i pozwala reagować na lokalne potrzeby. Jednocześnie rodzi się jednak pytanie o równowagę finansową między regionami. Bogatsze województwa będą mogły wspierać swoje zakłady w większym stopniu, podczas gdy w uboższych regionach może to być trudniejsze.

    Z kolei zmianę zaproponowaną w art. 29, polegającą na ustaleniu maksymalnego udziału osób z niepełnosprawnościami w zatrudnieniu na poziomie 55% ogółu pracowników, można odczytywać dwojako. Z jednej strony ma ona urealnić funkcjonowanie zakładów i zwiększyć obecność pracowników wspierających, z drugiej strony może mieć wpływ na ograniczenie liczby miejsc pracy chronionej dla osób z niepełnosprawnościami, stanowiących podstawowy cel tych placówek.

    Podsumowując, projekt ustawy zawarty w druku nr 1688 stanowi próbę technicznego uporządkowania przepisów dotyczących rehabilitacji zawodowej i społecznej. Jego intencją jest uproszczenie procedur, zwiększenie przejrzystości finansowej i dostosowanie przepisów do realnych warunków działania zakładów aktywności zawodowej. W związku z tym należy ten projekt ustawy poprzeć. Dziękuję. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia