10. kadencja, 42. posiedzenie, 1. dzień (07-10-2025)

6. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych (druki nr 1678 i 1718).

Poseł Patryk Jaskulski:

    Bardzo dziękuję.

    Szanowna Pani Marszałek! Panie...

    (Wypowiedź poza mikrofonem)

    Wicemarszałek Monika Wielichowska:

    Panie pośle, chwileczkę.

    Panie pośle, bardzo proszę o mniej emocji na tej sali. Jeśli są emocje, proszę wyjść może poza salę.

    (Poseł Tomasz Zimoch: ...to nie emocje.)

    Panie pośle, niech pan ze mną teraz nie dyskutuje. Panie pośle, to nie stadion.

    (Poseł Tomasz Zimoch: Proszę tak nie mówić. Proszę tak nie mówić.)

    Panie pośle Jaskulski, bardzo proszę.

    Poseł Patryk Jaskulski:

    Bardzo dziękuję.

    Poczekam, aż sala się troszeczkę uspokoi, choć nie dziwię się tym emocjom. Jak rozumiem, słowa pana posła Zimocha zostały nadinterpretowane przez pana posła Kaletę, który de facto przed chwilą tutaj przed państwem obnażył swoje prawdziwe intencje, głosując przeciw tej ustawie. Sam pan poseł Kaleta przed chwilą zauważył, że w normalnych warunkach projekt byłby nawet pożądany. I jest pożądany, jest dzisiaj niezbędny, aby naprawić wymiar sprawiedliwości i skrócić czas orzekania po 8 latach dewastacji wymiaru sprawiedliwości przez Zbigniewa Ziobrę i też przez pana jako wiceministra. Dziś musimy reagować i musimy to naprawiać. A więc pan przyznał, że politycznie głosujecie przeciw zmianom, które są niezbędne.

    Szanowni Państwo! Wróćmy do tego, nad czym dzisiaj obradujemy. Projekt nowelizacji ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, druki nr 1678 i 1718, dotyczy pozornie technicznej zmiany: uchylenia jednego z punktów art. 2 § 1a. Przepis ten wyłącza asesorów sądowych z orzekania w sprawach rodzinnych i nieletnich, co w praktyce wydłużało kolejki w najważniejszych dla rodzin sprawach. To nie jest jednak zmiana pozorna. Ma ona bardzo głęboki wymiar ustrojowy i praktyczny. Dlaczego? Bo dotyka fundamentu sądownictwa, dostępu do zawodu sędziego oraz stabilności wymiaru sprawiedliwości w sytuacji, gdy system kadrowy sądów powszechnych jest w kryzysie. Co to oznacza dla obywateli? Dla obywatela oznacza to krótsze czekanie na szybki i sprawiedliwy wyrok. To jest istota tej nowelizacji. Dzięki uchyleniu pkt 3 w art. 2 § 1a asesorowie sądowi zostaną dopuszczeni do prowadzenia spraw z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, demoralizacji i czynów karalnych nieletnich, leczenia osób uzależnionych oraz innych spraw należących do sądu opiekuńczego. Przyspieszy to zabezpieczenia na czas procesu, decyzje o kontaktach z dzieckiem oraz pilne rozstrzygnięcia opiekuńcze w sprawach rozwodowych, ułatwi sprawne wyznaczenie terminów. W tym kontekście nowelizacja nabiera strategicznego znaczenia. Odblokowuje bowiem kadrowo funkcjonowanie sądów w sprawach o fundamentalnym dla społeczeństwa znaczeniu. Pozwala asesorom, osobom w pełni przygotowanym do orzekania, osobom, które ukończyły aplikację sędziowską i zdały z sukcesem sędziowski egzamin, orzekać w sprawach rodzinnych i sprawach nieletnich, gdzie od lat obserwujemy największe braki kadrowe, gdzie zdarzają się długie terminy rozpraw i największe ludzkie dramaty wynikające po prostu z przewlekłości postępowań. Wprowadzenie tej zmiany to sygnał racjonalności legislacyjnej. Ta nowelizacja to rozwiązanie oparte na kompetencjach asesorów i potrzebach społeczeństwa. Po kilku latach intensywnej aplikacji i zdaniu egzaminów praktycznych są oni przygotowani przecież do rozstrzygania w sprawach rodzinnych. Dlatego ta nowelizacja nie tylko odpowiada na potrzeby organizacyjne sądów, ale też wzmacnia społeczne zaufanie do państwa prawa, pokazując, że legislacja może reagować pragmatycznie. Tam, gdzie system kadrowy został sparaliżowany, jest korekta. Obywatel będzie widział efekt: szybciej wyznaczony termin, sprawniejsze posiedzenia, szybciej doręczone postanowienia.

    Szanowni Państwo! Ustawa ma wejść w życie po 14 dniach od dnia ogłoszenia. Podsumowując, nowelizacja to nie techniczna korekta, lecz tak naprawdę akt odpowiedzialności za ciągłość wymiaru sprawiedliwości. Umożliwia młodym, dobrze przygotowanym i wykwalifikowanym prawnikom służenie obywatelom, zwłaszcza tym najmłodszym i najsłabszym, których państwo powinno objąć opieką i ochroną, w przypadku których tak naprawdę rodzice nie mają bardzo często czasu na czekanie na orzeczenie.

    Wysoki Sejmie! W związku z tym, że ten projekt niesie za sobą pozytywne zmiany w wymiarze sprawiedliwości, przyspiesza orzekanie i odblokowuje tak naprawdę sparaliżowany po 8 latach dewastacji przez naszych poprzedników wymiar sprawiedliwości, klub Koalicja Obywatelska będzie głosował za, do czego namawia wszystkich ponad podziałami, bo w normalnych warunkach, cytując pana posła Kaletę, projekt byłby pożądany. (Dzwonek) Dziękuję za uznanie, że ten projekt jest potrzebny. Proszę o refleksję. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia