10. kadencja, 42. posiedzenie, 1. dzień (07-10-2025)

10. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Międzynarodowym Trybunałem Karnym w sprawie wykonywania wyroków Międzynarodowego Trybunału Karnego, podpisanej w Hadze dnia 3 grudnia 2024 r. (druki nr 1679 i 1714).

Poseł Paweł Jabłoński:

    Bardzo dziękuję.

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Państwo Ministrowie! Ta umowa rzeczywiście jest czymś, co podnosi poziom ochrony obywateli. Jeżeli ścigamy międzynarodowych zbrodniarzy, zbrodniarzy, którym Międzynarodowy Trybunał Karny postanowił przedstawić zarzuty, których postanowił aresztować, to jak najbardziej jest to słuszne, aby Rzeczpospolita Polska również w zakresie wskazanym w tej umowie współpracowała z organami międzynarodowymi i wykonywała te orzeczenia w pełnym stopniu. Stąd ta umowa nie budzi w zasadzie z naszego punktu widzenia większych kontrowersji.

    Trzeba jednak zwrócić uwagę na fakt, że w ostatnich tygodniach mieliśmy do czynienia z sytuacją, która wiąże się z tym, co wydarzyło się na przełomie lat 2024 i 2025. Ta kwestia była przedmiotem krótkiej dyskusji w komisji i liczę na to, że rząd również tutaj, na sali plenarnej, się do tej kwestii odniesie. Mianowicie trudno sobie wyobrazić sytuację, w której z jednej strony Rzeczpospolita Polska ratyfikuje tę umowę, deklaruje zamiar jej stosowania, deklaruje zamiar wykonywania wszystkich orzeczeń Międzynarodowego Trybunału Karnego, a jednocześnie rząd podejmuje uchwałę, która tak naprawdę wprowadza wyjątek, i to w sposób zupełnie bezpodstawny, bezprawny, niezgodny ani z polską konstytucją, ani z umowami międzynarodowymi. Taka uchwała została podjęta w styczniu tego roku i dotyczyła obywateli Państwa Izrael. Taką decyzję podjął rząd, choć eksperci prawni wskazywali, że ta uchwała nie ma żadnej mocy wiążącej. Gdyby osoby będące obywatelami Izraela, a wskazane w tej uchwale rządu z 10 stycznia, pojawiły się w Polsce, to obowiązkiem polskiego prokuratora i tak byłoby wykonanie nakazu Międzynarodowego Trybunału Karnego. Zwracam na to uwagę, choć w dyskusji w trakcie posiedzenia komisji sejmowej pan minister stwierdził, że ta uchwała miała charakter jednorazowy, wyjątkowy, specjalny, że więcej tego rodzaju uchwał nie będzie, jak rozumiem. Aczkolwiek biorąc pod uwagę praktykę działania rządu, trzeba się zastanowić nad tym, czy rzeczywiście i czy to nie jest próba obejścia źródeł prawa powszechnie obowiązującego, a umowa międzynarodowa jest takim źródłem, jakimiś uchwałami rządu.

    To nie zmienia pozytywnej oceny samej umowy. Ona powinna zostać ratyfikowana. Mam nadzieję, że Sejm wyrazi na to zgodę i ta ustawa zostanie uchwalona. Tym niemniej nie można tracić z oczu kwestii, że jeżeli chcemy przestrzegać prawa międzynarodowego, to stosowanie jakichkolwiek wyjątków to prawo międzynarodowe osłabia, także dlatego, że zbrodniarze rosyjscy z Władimirem Putinem na czele, który też jest ścigany nakazem Międzynarodowego Trybunału Karnego, na te wyjątki również będą się w swojej obronie powoływać, wszak tego byśmy nie chcieli. Bardzo dziękuję. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia