10. kadencja, 42. posiedzenie, 2. dzień (08-10-2025)
12. punkt porządku dziennego:
Informacja bieżąca.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Kęcka:
Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! W Ministerstwie Zdrowia na bieżąco analizowane są różne rozwiązania z zakresu prowadzenia skutecznej polityki wobec alkoholu. Analizowane rozwiązania realizują założenia rekomendowane przez Światową Organizację Zdrowia, która zwraca uwagę na konieczność stosowania spójnej, konsekwentnej i kompleksowej polityki ograniczenia szkód powodowanych piciem alkoholu. W tym zakresie Światowa Organizacja Zdrowia proponuje pakiet rozwiązań, które wprowadzone całościowo pozwolą na osiągnięcie najlepszych efektów. Te działania to: wzmocnienie ograniczeń dotyczących dostępności alkoholu, opracowanie i egzekwowanie rozwiązań dla kierowców pod wpływem alkoholu, ułatwienie dostępu do badań przesiewowych i krótkich interwencji oraz leczenia, egzekwowanie zakazów lub ograniczeń dotyczących reklamy, sponsorowania i promocji alkoholu, podniesienie ceny alkoholu poprzez akcyzę i politykę cenową.
Ministerstwo Zdrowia przedstawiło projekt ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, UD147, do konsultacji publicznych i uzgodnień międzyresortowych w dniu 12 marca 2025 r., z 30-dniowym terminem zgłaszania uwag. Konsultowane rozwiązania objęły: Po pierwsze, zmiany w przepisach ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi dotyczących promocji napojów alkoholowych: jako uzupełnienie definicji promocji zakaz promocji piwa, wyłączenie wydzielonych stoisk z przepisu zwalniającego z zakazu promocji, skutkiem czego ma być zakaz promocji wszystkich napojów alkoholowych na wydzielonych stanowiskach, oraz zaostrzenie przepisu karnego, kary za nielegalną reklamę i promocję, z widełek 10-500 tys. zł do 20-750 tys. zł, plus dodanie kary ograniczenia wolności. Po drugie, nałożenie na sprzedawców lub podających napoje alkoholowe obowiązku odmowy sprzedaży lub podania napojów alkoholowych osobom, które nie okazały dokumentu potwierdzającego ich wiek, przy czym konstrukcja proponowanego przepisu obliguje każdorazowo sprzedawcę lub podającego do żądania okazania powyższego dokumentu w przypadku wątpliwości co do ukończenia przez nabywcę 18. roku życia. Zakaz wprowadzania do obrotu alkoholu w postaci płynnej i innej niż płynna, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Uregulowanie kwestii wyglądu opakowania napoju alkoholowego oraz wyglądu i treści zamieszczanych na nim informacji. Wygląd i treści opakowań nie może m.in. zachęcać do spożywania alkoholu osoby do 18 lat, łączyć spożywania alkoholu ze sprawnością fizyczną bądź kierowaniem pojazdami, ale też wywoływać skojarzeń z relaksem lub wypoczynkiem, atrakcyjnością seksualną czy sukcesem zawodowym lub życiowym. Jeżeli chodzi o materiał, z którego może być wykonane opakowanie, w przypadku opakowań o ilości nominalnej do 300 ml zaproponowano, aby opakowania te mogły być wykonane wyłącznie ze szkła lub metalu. Kolejne zmiany to zmiany zakładające rozszerzenie przeznaczenia środków finansowych pozostających odpowiednio w dyspozycji gminy oraz Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych na realizację działań w zakresie przeciwdziałania problemom dotyczącym wszystkich uzależnień, a nie jedynie uzależnienia od alkoholu i gier hazardowych, jak to ma miejsce obecnie.
Uprzejmie informuję, że do projektu ustawy wpłynęła znaczna liczba uwag, w tym uwag o charakterze rozszerzającym proponowane przez Ministerstwo Zdrowia rozwiązania. Wszystkie zgłoszone uwagi zostały opublikowane na stronie internetowej Rządowego Procesu Legislacyjnego. Uwagi w ramach uzgodnień zgłosiły: Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwo Sprawiedliwości, minister do spraw równości, Rządowe Centrum Legislacji oraz koordynator oceny skutków regulacji. W ramach konsultacji publicznych uwagi przekazała natomiast duża grupa ponad 20 stowarzyszeń abstynenckich, trzeźwościowych oraz fundacje i stowarzyszenia, konsultanci krajowi w dziedzinie zdrowia publicznego i psychiatrii dzieci i młodzieży, Federacja Przedsiębiorców Polskich, strona samorządowa, jak i Unia Metropolii Polskich czy Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Ponadto pod internetową petycją w tej sprawie podpisało się ponad 48 tys. osób. Uwagi rozszerzające dotyczyły w szczególności wprowadzenia całkowitego zakazu reklamy napojów alkoholowych, objęcia sankcją reklamy lub promocji piwa 0%, zakazu sprzedaży alkoholu na stacjach paliw i podmiotach leczniczych, uregulowania sprzedaży alkoholu na odległość, rozszerzenia możliwości wydawania środków z tzw. opłaty małpkowej przez gminy w zakresie przemocy domowej, konieczności sprzedaży na wydzielonych stoiskach również piwa i napojów alkoholowych do 4,5%, zakazu sprzedaży napojów alkoholowych po cenie poniżej kwoty należnych podatków, w tym podatku akcyzowego i VAT, innych zmian porządkujących m.in. w zakresie definicji napoju alkoholowego. Proces legislacyjny dotyczący omawianego projektu ustawy przebiega zgodnie z obowiązującymi procedurami, z uwzględnieniem konieczności przeprowadzenia pogłębionych analiz merytorycznych. Złożoność regulowanej materii oraz jej potencjalny wpływ na różne obszary życia społecznego i gospodarczego wymagają szczególnej staranności oraz szerokich konsultacji. Celem jest wypracowanie rozwiązań, które będą nie tylko w sposób adekwatny adresowały założenia ustawodawcy, ale przede wszystkim będą skuteczne i trwałe w praktyce. Z tego względu prace nad projektem mają charakter wieloetapowy. Wszystkie podejmowane działania w ramach toczącego się procesu legislacyjnego mają na celu zapewnienie najwyższej jakości regulacji, przy czym nadrzędnym priorytetem pozostaje dobro zdrowia publicznego. W najbliższym czasie planowane jest skierowanie projektu do dalszego etapu zgodnie z rządowym procesem legislacyjnym. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia