10. kadencja, 42. posiedzenie, 2. dzień (08-10-2025)

14. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o doradztwie podatkowym oraz ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (druk nr 1729).

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Jarosław Neneman:

    Panie marszałku, bardzo dziękuję.

    Przepraszam państwa za spóźnienie. Dyskutowaliśmy w komisji o środkach własnych Unii Europejskiej, jak się państwo domyślają. Bardzo ciekawy temat.

    Mam przyjemność przedstawić państwu rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o doradztwie podatkowym oraz ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Dość wyjątkowo nie jest to projekt, który dotyczy podatków, więc myślę, że emocje będą zdecydowanie mniejsze. Myślę, że kolejne projekty, które będę dzisiaj przedstawiał, będą wzbudzały większe emocje.

    Ten projekt był przygotowany w Ministerstwie Finansów i wychodzi naprzeciw oczekiwaniom zarówno samorządów, jak i podatników, więc można powiedzieć, że realizuje potrzeby społeczne. Proponowane zmiany stanowią duży krok w dostosowaniu zasad wykonywania tego zawodu do współczesnych realiów prawnych i rynkowych oraz dzisiejszych wyzwań, przede wszystkim w zakresie postępującej cyfryzacji. Doradcy podatkowi jako zawód funkcjonują już niemal od 30 lat. Ostatnia duża nowelizacja miała miejsce w 2014 r., a od tego czasu bardzo dużo się zmieniło. Dlatego nadszedł czas, żeby dokonać kolejnej dużej zmiany.

    Ta zmiana, o której będę państwu dzisiaj mówił, tak naprawdę składa się z czterech obszarów. Pierwszy obszar to wykonywanie zawodu doradcy podatkowego. Wprowadzamy zmiany w katalogu czynności doradztwa podatkowego polegające na włączeniu do niego spraw, które na przestrzeni ostatnich lat weszły w zakres obowiązków podatników, płatników, inkasentów, ale też innych podmiotów. Dopuszczamy wykonywanie zawodu, czynności doradztwa na podstawie umowy cywilnoprawnej oraz świadczenie doradztwa podatkowego w zakresie udzielania porad i opinii w ramach stosunku pracy z przedsiębiorcami będącymi podmiotami zobowiązanymi do sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego na rzecz pracodawcy i podmiotów objętych tym skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym. Wprowadzamy też obowiązek występowania przez doradców podatkowych na rozprawach przed sądami administracyjnymi w togach, podkreślając tym samym prestiż tego zawodu i rolę procesową doradcy podatkowego w postępowaniu przed sądem administracyjnym.

    Drugi obszar. W tej kategorii znalazły się rozwiązania nowelizujące przepisy określające sposób działania organów dyscyplinarnych samorządu zawodowego, rzecznika i sądów, które będą mogły sprawniej przeprowadzać postępowania dyscyplinarne, zapewniając tym samym efektywniejszą rozliczalność doradców podatkowych z realizacji ich ustawowych obowiązków. Organy samorządu, to jest rada krajowa, wyposażone zostaną dodatkowo w narzędzia umożliwiające czuwanie nad aktualnością bazy podmiotów posiadających uprawnienia zawodowe doradcy podatkowego i wykonujących je w sposób zgodny z prawem i etyką zawodową. Będzie to przejawiać się w aspekcie zarówno większej sprawczości w uaktualnianiu samych wpisów na liście doradców podatkowych, jak i bieżącego podawania do publicznej wiadomości wyłącznie aktualnych informacji w tym zakresie. Ta aktualność danych jest niezmiernie istotna dla podmiotów korzystających z usług doradczych, ceniących sobie współpracę z aktywnymi zawodowo profesjonalistami.

    Trzecia grupa zmian dotyczy egzaminu na doradcę podatkowego. Wynika ona z powszechnego przekonania, że dotychczasowa, obowiązująca od 20 lat formuła egzaminu wyczerpała się i nie przystaje do realiów obecnego świata. Świadczy o tym przede wszystkim niska zdawalność egzaminu, ok. 25%. W przypadku procesu uzyskiwania uprawnień doradcy podatkowego egzamin jest w zasadzie jedynym elementem weryfikującym posiadanie odpowiednich kwalifikacji do wykonywania zawodu. Specjalistyczna wiedza poparta umiejętnością jej wykorzystywania w praktyce jest z kolei jednym z podstawowych gwarantów ochrony jednostki w zakresie świadczonego na jej rzecz wsparcia ze strony przedstawicieli zawodów zaufania publicznego. Z uwagi na otwartość dostępu do tej grupy zawodowej wynikającą z braku aplikacji i konieczności posiadania kierunkowego wyższego wykształcenia realna możliwość weryfikacji posiadania przez kandydatów na doradców podatkowych odpowiedniego merytorycznego przygotowania do wykonywania zawodu ma tym bardziej istotne znaczenie. Dlatego też proponujemy w tym obszarze istotne modyfikacje. Nowy egzamin na doradcę podatkowego będzie wymagał od kandydatów nie, jak dotąd, zapamiętania określonej liczby gotowych odpowiedzi, ale umiejętnego poruszania się po przepisach podatkowych, ich analizowania i przyporządkowywania zapisanych w nich rozwiązań do konkretnych stanów faktycznych. Mamy nadzieję, że doświadczenia innych grup zawodowych, w oparciu o które budowane są te zmiany, sprawdzą się również w przypadku egzaminów na doradcę podatkowego i pozwolą w jak najszybszym czasie osiągnąć zdecydowanie wyższą zdawalność. W tej grupie zmian jest też długo oczekiwana przez samych kandydatów do egzaminu na doradcę podatkowego regulacja wprowadzająca możliwość korzystania w procedurze egzaminacyjnej z systemu teleinformatycznego Ministerstwa Finansów na każdym jej etapie i dla każdego z jej uczestników: kandydata, egzaminatora, a także administracji. Rozwiązanie to implementuje szereg nowoczesnych narzędzi informatycznych w zakresie m.in. komunikacji, płatności, potwierdzenia tożsamości.

    I tutaj przechodzimy do ostatniej zmiany, to znaczy zmiany w zakresie Państwowej Komisji Egzaminacyjnej do Spraw Doradztwa Podatkowego. Doświadczenie z prac tego gremium, jak również modyfikacje w zakresie egzaminu, którego organizacja w nowej formule będzie z pewnością bardziej wymagająca niż dotychczas, były powodem m.in. tego, że zwiększamy o 10 osób, czyli z 60 do 70, liczbę członków komisji, podwyższając jednocześnie wymogi dla osób kandydujących do jej składu w ramach poszczególnych grup zawodowych, tzn. sędziów, naukowców, przedstawicieli Ministerstwa Finansów oraz reprezentantów środowiska doradców podatkowych. Ograniczamy członkostwo w komisji do dwóch kolejnych kadencji i wprowadzamy coroczną sprawodawczość komisji wobec Ministerstwa Finansów.

    Podsumowując, chciałbym jeszcze raz podkreślić, że przedłożony projekt ustawy stanowi długo wyczekiwaną przez środowisko doradców podatkowych zmianę, której nadrzędnym celem jest zapewnienie możliwie jak najwyższej jakości świadczonych usług, co w konsekwencji będzie wpływać na bezpieczeństwo podatników i poprawi też jakość rozliczeń z budżetem państwa. Korzyści będą po obu stronach. Bardzo liczę na rzeczową, merytoryczną dyskusję podczas prac komisji. Dziękuję.

Przebieg posiedzenia