10. kadencja, 43. posiedzenie, 1. dzień (15-10-2025)

8. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym (druki nr 1107 i 1793).

Poseł Wioleta Tomczak:

    Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym, o którym obecnie rozmawiamy, jest regulacją o charakterze technicznym, która ma zapewnić spójność polskich regulacji z zaleceniami Światowej Organizacji Handlu i zabezpieczyć Polskę przed sporami na arenie międzynarodowej. To nie jest dyskusja o zakazie sprzedaży napojów z dodatkiem kofeiny lub tauryny osobom poniżej 18. roku życia ani o uniemożliwieniu ich sprzedaży, dostępu do nich w placówkach oświatowych, w szkołach czy w automatach. W tym temacie Sejm wyraził swoje zdanie ponad 2 lata temu i regulacje te obowiązują od początku 2024 r. Bardzo dobrze, że Wysoka Izba wyraziła zdanie w tej sprawie i doprowadziła do przyjęcia tych regulacji.

    Zdanie moje oraz klubu Polska 2050 odnośnie do tych przepisów jest jednoznacznie pozytywne, dlatego nasz klub zagłosuje za przyjęciem procedowanej ustawy. Ustawa ta zapewni pełnoprawne egzekwowanie jej zapisów, głównie w obszarze pociągnięcia do odpowiedzialności tych, którzy tych regulacji nie przestrzegają. Pragnę jednak wykorzystać ten moment, aby podkreślić, jak istotne dla zdrowia publicznego są te regulacje i kolejne, które możemy w Wysokiej Izbie przyjąć. Liczne badania, w tym m.in. raport Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny z 2023 r., potwierdzają szkodliwy wpływ napojów energetycznych na zdrowie, szczególnie zdrowie nieletnich. Wzrost spożycia kofeiny przez dzieci może powodować zmianę nastroju, rozdrażnienie, niepokój, a spożycie dużych ilości powoduje wzrost ciśnienia tętniczego krwi. To tylko jeden przykład z długiej listy negatywnych skutków nadmiernego spożycia napojów energetycznych. Zakaz sprzedaży osobom nieletnim był więc zdecydowanie właściwą decyzją. Niestety wiele wskazuje na to, że ten krok nie był wystarczający.

    Platforma eLeader w czerwcu 2024 r. przygotowała raport, z którego wynika, że od wprowadzenia zakazu udziały półkowe, czyli średnia przestrzeń, którą w sklepach spożywczych zajmuje sekcja napojów energetycznych, zwiększyły się o ok. 13%. W tym samym czasie na rynku pojawiło się ok. 100 nowych produktów w kategorii: napoje energetyczne. To wszystko wydarzyło się w zaledwie pół roku od wejścia w życie zakazu.

    Jeżeli chcemy skutecznie zawalczyć o zdrowie naszych dzieci, musimy iść dalej. Niezbędne jest wprowadzenie na napojach ostrzeżeń dotyczących zagrożeń wynikających z ich spożycia. Ponadto należy zabronić promocji cenowych w tej kategorii produktów, jak również wprowadzić zakaz lokowania w kategorii napojów energetycznych loterii czy profitów do gier internetowych, bo i takie się zdarzają. Sami studenci, m.in. zdrowia publicznego, na spotkaniach, wykładach, które z nimi miałam, pokazywali mi napoje energetyczne, w przypadku których po przeskanowaniu kodu QR czy wpisaniu specjalnego kodu mogli uzyskać profity w grach internetowych.

    Przy pełnej aprobacie mojego klubu będę zabiegać o to, aby doprowadzić do przygotowania tych regulacji. W najbliższym czasie będziemy mogli pochylić się nad waloryzacją opłaty cukrowej, która od 5 lat była na tym samym poziomie, a która także wpłynie na dostępność ekonomiczną napojów energetycznych. Dostępność ekonomiczna to ważny krok w kreowaniu prozdrowotnej polityki publicznej. To jednak dopiero przed nami. Teraz zaś mamy do przegłosowania projekt zapewniający sprawne funkcjonowanie już obowiązujących przepisów. Przyjmijmy go przez wzgląd na dobro naszych dzieci. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia