10. kadencja, 43. posiedzenie, 1. dzień (15-10-2025)
9. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych (druki nr 1752 i 1802).
Poseł Agnieszka Maria Kłopotek:
Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam przyjemność wystąpić w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego w sprawie sprawozdania komisji o rządowym projekcie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych.
Celem rządu, jak czytamy w uzasadnieniu, jest przejściowe, sprawiedliwe i proporcjonalne uczestnictwo sektora bankowego w finansowaniu bezprecedensowych wydatków publicznych, przede wszystkim na obronność, przy jednoczesnym uporządkowaniu systemu danin sektorowych w horyzoncie średnioterminowym.
Punktem wyjścia są fakty. Po pandemii i po rosyjskiej agresji na Ukrainę gospodarki europejskie odnotowały silne zawirowania cenowe i dynamiczne zacieśnienie polityki pieniężnej. W reakcji na gwałtowne podwyżki stóp procentowych marże odsetkowe banków wzrosły, a zyski sektora istotnie się poprawiły. W Polsce, co potwierdzają oficjalne dane, wynik finansowy netto banków w 2024 r. wyniósł 42 mld zł, co oznacza wzrost o ponad połowę rok do roku. Równolegle państwo stanęło przed historycznym zadaniem szybkiego i kosztownego wzmocnienia Sił Zbrojnych. Wydatki obronne wzrosły z 3% PKB w 2023 r. do blisko 4% w 2024 r., a plan na 2025 r. zakłada 4,7% z perspektywą przekroczenia 5% PKB w 2026 r. To liczby, które nie pozostawiają złudzeń. Musimy poszukiwać stabilnych i uczciwych źródeł finansowania bezpieczeństwa.
Wysoka Izbo! Projekt podąża ścieżką, którą obrała część państw Unii Europejskiej. W ostatnich latach wiele rządów zdecydowało się na sektorowe rozwiązania przejściowe wobec banków obok istniejących stawek CIT. Intencja ustawodawcy jest klarowna. Skoro istnieje grupa podmiotów, która w obecnym cyklu osiąga ponadprzeciętne zyski wskutek czynników makroekonomicznych, a nie jedynie wzrostu produktywności, to w okresie nadzwyczajnych wydatków publicznych, zwłaszcza na obronność, powinna w większym stopniu uczestniczyć w ciężarach wspólnych.
Przechodząc do istoty propozycji, powiem, że ustawa zakłada podwyższenie stawek CIT w odniesieniu do banków krajowych, banków zagranicznych działających w Polsce przez zakład, instytucji kredytowych, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, a także podatkowych grup kapitałowych zawierających bank krajowy. Docelowo stawka wzrasta z 19% do 23% dla podmiotów uprawnionych i z 9% do 13% przy zachowaniu obecnej różnicy między stawką podstawową i obniżoną. Co istotne, na lata 2026-2027 przewidziano reżim epizodyczny, czyli odpowiednio stawki 30% i 26% oraz 20% i 16% dla podmiotów ze stawką obniżoną, z precyzyjnymi regułami dla podatników z rokiem kalendarzowym i z rokiem przesuniętym. Rozwiązania są technicznie rozbudowane, ale służą prostemu celowi. Chodzi o to, by łączny okres opodatkowania wyższymi stawkami faktycznie trwał 12 miesięcy w roku pierwszym i 12 miesięcy w roku drugim, niezależnie od konstrukcji lat podatkowych.
Jako Polskie Stronnictwo Ludowe rozumiemy zarówno imperatyw bezpieczeństwa, jak i konieczność odpowiedzialności budżetowej. Jednocześnie zawsze patrzymy na skutki dla realnej gospodarki, dla rolników, spółdzielczości, sektora MŚP i gospodarstw domowych, zwłaszcza poza wielkimi aglomeracjami. Dlatego nasza ocena projektu jest wyważona.
Kończąc, deklaruję gotowość klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego do konstruktywnej pracy nad tym projektem. Należy w proponowanych zmianach w skali podatku CIT dla sektora bankowego uwzględnić specyfikę bankowości spółdzielczej oraz zaproponować rozwiązania, które zapewniają obciążenie tej części sektora w proporcji odpowiadającej jego udziałowi w aktywach sektora bankowego ogółem. Z wyliczeń wynika, że dodatkowe obciążenie podatkiem CIT sektora banków spółdzielczych odpowiadające udziałowi w aktywach sektora bankowego ogółem powinno w latach 2026-2035 wynieść ok. 1,3 mld zł. Odpowiada to wzrostowi stawki CIT dla tej części sektora do 26% w 2026 r., 22% w 2027 r. oraz 20% w 2028 r. Dlatego zgłaszamy poprawki odzwierciedlające nasze warunki oraz rozwiązania techniczne upraszczające stosowanie przepisów w praktyce i prosimy o ich uwzględnienie.
Panie Marszałku! Przekazuję naszą poprawkę. Dziękuję bardzo.
Przebieg posiedzenia