10. kadencja, 43. posiedzenie, 1. dzień (15-10-2025)

11. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie upamiętnienia 200. rocznicy urodzin Karola Miarki (starszego), wybitnego działacza społecznego Ziemi Śląskiej (druki nr 1710 i 1755).

Poseł Jarosław Sachajko:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejsza uchwała to coś więcej niż gest pamięci. Upamiętniając 200. rocznicę urodzin Karola Miarki starszego - nauczyciela, pisarza, publicysty i drukarza z Górnego Śląska - dziś wskazujemy młodemu pokoleniu bardzo konkretny wzór tego, jak łączyć pracę u podstaw z odwagą cywilną i służbą we wspólnocie.

    Całe życie pozostawał wierny polskości Śląska, a jego energia organizacyjna i dorobek wydawniczy budowały obywatelskie fundamenty regionu i kraju. Karol Miarka rozumiał, że siła narodu rodzi się z edukacji, słowa drukowanego i instytucji. Jako redaktor i wydawca ˝Katolika˝, jednego z najważniejszych ówczesnych tytułów walczących o polską świadomość na Śląsku, stworzył platformę wymiany myśli i samoorganizacji. Uruchomił też własną drukarnię w Mikołowie i zaczął wydawać m.in. tygodnik ˝Monika˝, czym łączył misję oświatową z nowoczesnym rzemiosłem drukarskim. To była praktyczna szkoła polskiej komunikacji, kultury i przedsiębiorczości w trudnych realiach pruskiego państwa. Miarka wiedział, że prawo i instytucje bywają narzędziem presji, dlatego przeciwstawiał się germanizacji, za co płacił procesami i więzieniem. Nie szukał konfliktu dla konfliktu, tylko bronił godności i języka, a jego upór był zawsze spleciony z troską o zgodę społeczną i dobro wspólnoty.

    Dziedzictwo Miarki trwa. Jest patronem wielu szkół, a jego nazwisko towarzyszy kolejnym pokoleniom uczniów. Pamięć instytucjonalna, zakorzeniona w edukacji, sprawia, że bohater nie zostaje w muzeum, ale żyje w programach nauczania, lokalnych bibliotekach, działalności kół teatralnych czy realizacji szkolnych gazet. To najskuteczniejszy sposób, by budować długofalowy kapitał społeczny. To nie jest uchwała wyłącznie regionalna, to uchwała państwowa o człowieku, który przypomina, że siła Rzeczypospolitej rodzi się z codziennej pracy, wolnego słowa i odwagi, by stać po stronie własnej wspólnoty.

    Wysoka Izbo! Wnoszę o przyjęcie tego projektu. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia