10. kadencja, 43. posiedzenie, 1. dzień (15-10-2025)

11. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie upamiętnienia 200. rocznicy urodzin Karola Miarki (starszego), wybitnego działacza społecznego Ziemi Śląskiej (druki nr 1710 i 1755).

Poseł Wanda Nowicka (tekst niewygłoszony):

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu w sprawie projektu uchwały w sprawie upamiętnienia 200. rocznicy urodzin Karola Miarki (starszego), wybitnego działacza społecznego Ziemi Śląskiej, druki nr 1710 i 1755.

    Karol Miarka (1825-1882), literat, publicysta, redaktor, działacz społeczny, polityczny i kulturalny, odegrał ważną rolę w życiu społecznym i kulturalnym na terenie dzisiejszego województwa śląskiego. W życiu zawodowym pracował m.in. jako nauczyciel w szkole ludowej, pisarz gminny, organista i sędzia polubowny. Był publicystą tygodnika ˝Gwiazdka Cieszyńska˝.

    W roku 1863 Karol Miarka zasłynął artykułem ˝Głos wołającego na puszczy górnośląskiej czyli o stosunkach ludu polskiego na pruskim Śląsku˝, w którym domagał się wprowadzenia języka polskiego do edukacji. W latach 1868-1869 był redaktorem polskojęzycznego ˝Zwiastuna Górnośląskiego˝.

    Od roku 1869 wydawał z sukcesem pismo ˝Katolik˝, które odegrało ważną rolę w rodzącej się świadomości Ślązaków, a było usilnie zwalczane przez pruską administrację. Represjonowany, Miarka spędził w więzieniach łącznie 3 lata.

    Wydawał tygodnik ˝Monika˝ nt. wychowania dzieci, w tym edukacji domowej. Jego ˝Poradnik Gospodarczy˝ okazał się dużym sukcesem. Promował spółdzielczość, inicjował stowarzyszenia kulturalne. Był przy tym pionierem spółdzielczości i kas zapomogowo-pożyczkowych, propagował ideę nadania społeczności Śląska podmiotowości i uczynienia z niej wspólnoty opartej na kulturze, języku ojczystym i wartościach.

    Zostawił po sobie nie tylko książki i czasopisma, lecz także pamięć, wdzięczność i szacunek. Po dziś dzień jest pamiętany nie tylko na Śląsku, lecz również w całym kraju poprzez liczne formy pamięci.

    KKP Lewicy popiera projekt uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej upamiętniającej Karola Miarkę w 200. rocznicę jego urodzin.

Przebieg posiedzenia