10. kadencja, 5. posiedzenie, 2. dzień (08-02-2024)

7. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Maciej Duszczyk:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Poseł! Rzeczywiście tak jak pani poseł powiedziała, spróbujemy zrobić nowelizację w dwóch krokach. Pierwszy krok właśnie się dokonuje, czyli przedłużenie do końca czerwca. Dlaczego ten termin do końca czerwca? Dlatego że chcemy dać naszym gościom z Ukrainy przestrzeń do tego, żeby podejmowali bardzo racjonalne decyzje. Również w tej nowelizacji, która będzie procedowana w drugim kroku, będziemy chcieli przewidzieć różnego rodzaju rozwiązania, które ułatwią kwestię legalizacji pobytu.

    Tak naprawdę obecnie ochrona tymczasowa jest oczywiście w pełni legalna, jest dostęp do rynku pracy, dostęp do świadczeń zdrowotnych, to jest taki lex specialis, który jest na podstawie dyrektywy Unii Europejskiej. Natomiast te głosy, które przychodzą również od Ukraińców - wczoraj prezentowałem też dane dotyczące bardzo wysokiego poziomu zatrudnienia - też powodują to, że powinniśmy się bardzo mocno zastanowić, w jaki sposób stabilizować pozycję uchodźców wojennych z Ukrainy, ale też tak, żeby to nie było odebrane przez władze ukraińskie jako presja na nich, żeby w Polsce koniecznie pozostawali.

    Mamy teraz kilka tygodni debaty również z wojewodami, o których pytała pani poseł. Za chwilkę na to oczywiście odpowiem. Mamy taki okres debaty, w jaki sposób te regulacje przewidzieć, żeby one spowodowały to, żeby rzeczywiście nie zatkać urzędów wojewódzkich. Tak naprawdę dzisiaj te kolejki w celu uzyskania prawa pobytu, tymczasowego prawa pobytu, rezydenta długoterminowego w Unii Europejskiej czy pobytu stałego trwają nawet kilkanaście miesięcy.

    Jeżeli chodzi o samą zdolność urzędów wojewódzkich, to niestety ona się nie poprawiła w ostatnich latach. Musimy dopiero teraz nadrobić te zaległości, co nie będzie oczywiście proste, bo rzeczywiście tych wniosków jest bardzo, bardzo dużo. Natomiast musimy też pamiętać o tym, że mamy różne statusy. Prawdopodobnie jeżeli byśmy dzisiaj powiedzieli, że te przepisy zostaną bardzo mocno zaciśnięte, to rzeczywiście będzie tak, że większość osób będzie składała wnioski o pobyt tymczasowy i to by mogłoby wydłużyć kolejki.

    Pamiętajmy o tym, że jeżeli ta osoba składa wniosek o pobyt tymczasowy, jeżeli ten wniosek jest przyjęty, to jej pobyt jest legalny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ale bardzo ogranicza to różnego rodzaju możliwości, chociażby powrót na chwilę do Ukrainy czy wjazd do innego państwa. Dlatego musimy tu być bardzo, bardzo uważni, rozsądni, żeby to było takie rozwiązanie bardzo mocno odpowiedzialne.

    Rzeczywiście jest tak, jak pani poseł powiedziała, ta diagnoza jest absolutnie słuszna, że dzisiaj urzędy wojewódzkie nie są przygotowane do obsługi tak dużej liczby wniosków. Tak naprawdę było wiadomo już od pewnego czasu, że wojna się nie skończy jutro, pojutrze, więc musimy znaleźć pewnego rodzaju rozwiązania. Będziemy teraz ich szukać.

    Natomiast tym, co jest bardzo istotne, jest to, że mamy tych kilka tygodni rozmów również z wojewodami. W tamtym tygodniu odbyło się spotkanie ze wszystkimi wojewodami. Zapytaliśmy, poprosiliśmy, żeby ocenili tę sytuację. Te odpowiedzi mają przyjść do 15 lutego. Na podstawie tak naprawdę pewnej analizy, diagnozy sytuacji spróbujemy przewidzieć te wszystkie rozwiązania.

    Wiemy również o tym, że ochrona tymczasowa będzie przedłużona do 4 marca 2025 r., czyli tak jak stanowi dyrektywa. Natomiast żeby znaleźć tak naprawdę złoty środek między tym, co daje ochrona tymczasowa, a tym, co daje pobyt tymczasowy czy nawet możliwość ubiegania się o prawo do rezydenta długoterminowego, rezydenta Unii Europejskiej, musimy znaleźć takie rozwiązanie, które będzie korzystne dla trzech stron, dla społeczeństwa polskiego, bo to jest absolutnie kluczowe, żeby dawało stabilność i pewność wiedzy obywatelom Ukrainy, ale które również będzie w pewien sposób dobrze wytłumaczone władzom ukraińskim, żeby one nie odebrały tego w taki sposób, że my staramy się te osoby asymilować, zabierać im, bo wiemy, że to jest bardzo istotne również dla Ukrainy z punktu widzenia wysiłku tego państwa odpierającego agresję rosyjską.

    Tak więc myślę, że w ciągu 1,5 miesiąca przedstawimy te rozwiązania. One będą też poprzedzone konsultacjami społecznymi, tak żebyśmy wyeliminowali ryzyko błędu do absolutnego minimum. Dziękuję bardzo.

Przebieg posiedzenia