10. kadencja, 6. posiedzenie, 2. dzień (22-02-2024)

4. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Joanna Scheuring-Wielgus:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Nawet nie wiem, od czego zacząć, ale mentalnie i sercem siedzę tam razem z wami w tych ławach na górze na audiencji.

    Natomiast dzisiaj tutaj przedstawiam informację ministra kultury i dziedzictwa narodowego i nasze wspólne stanowisko, aczkolwiek też wyrażę swoje własne stanowisko jako ministry z nadania Lewicy. Uzupełniam pytanie pani poseł: usunięcie, o którym pani mówiła, to nie było usunięcie z dyrektywy, tylko usunięcie z ustawy, chciałam to tutaj wyszczególnić.

    Priorytetem nas wszystkich w ministerstwie, bez wyjątku, z jakiej jesteśmy opcji politycznej, jest jak najszybsze wprowadzenie tej dyrektywy z bardzo prostego powodu: lada moment będzie wyrok TSUE, Komisji Europejskiej, nakładający na Polskę olbrzymie kary za to, że ta dyrektywa nie została wprowadzona w 2019 r., jak to było w innych krajach w Europie. Kary są olbrzymie. Wyrok będzie pod koniec marca i te kary, niezależnie od tego, czy tę dyrektywę wprowadzimy, czy nie, to będzie ok. 33 mln zł. Te pieniądze mogłyby być wydane na coś zupełnie innego, ale przez to, że były zaniedbania PiS-u, niestety te kary i tak na nas spłyną. Dlatego musimy jak najszybciej wprowadzić tę dyrektywę. Nie chcę powiedzieć: jeden do jednego, ale dokładnie tak, jak wprowadziło to większość krajów w Europie. Bo rzeczywiście są kraje w Europie, które wprowadziły tę dyrektywę z tantiemami. Nie mam teraz tutaj, nie mogę teraz znaleźć... A, Niemcy, Szwecja i Dania wprowadziły to z tantiemami. Nie. Belgia, Słowenia i Włochy wprowadziły z tantiemami, a reszta krajów tego nie wprowadziła, tylko wprowadziła tę dyrektywę jeden do jednego.

    Ta dyrektywa nie dotyczy tylko i wyłącznie filmowców, to też chciałabym powiedzieć, bo ta dyrektywa generalnie dotyczy wszystkich twórców niezależnie od tego, jakie dzieło wykonują. Dotyczy również pisarzy, aktorów, dziennikarzy i ważne jest, aby ją wprowadzić w tej w tej postaci, w jakiej jest.

    I teraz chciałabym też zwrócić uwagę na bardzo ważne rzeczy, o których nie mówimy w tej debacie, ponieważ w ogóle przez ostatnie 8 lat nie było żadnej debaty na temat pomocy dla artystów i dla twórców. Nie mówimy o tym, że ta dyrektywa daje twórcom i wykonawcom uprawnienia pozwalające oszacować, ile, w jakim czasie, w jaki sposób były używane ich utwory. Daje możliwość twórcom do tego, aby od wszystkich miejsc, w których ich utwory są wykorzystywane, żądać np. większego wynagrodzenia, które np. nie było uwzględnione na początku zawarcia umowy. Zapewnia również ochronę wydawców prasy i dziennikarzy. Mówiąc zupełnie najprościej, jeżeli szukamy w Google jakiejś informacji na dany temat, to teraz jest tak, że twórca nie ma żadnej możliwości odzyskania pieniędzy za to dzieło, które jest pokazywane np. w Google. Dzięki tej dyrektywie Google będzie musiał za to zapłacić. O tym mówi ta dyrektywa.

    Ta dyrektywa mówi również o tym, że np. nauczyciele - i to jest akurat tzw. wyjątek - będą mogli bezpłatnie korzystać z treści, które są w Internecie. Jest jeszcze taka jedna bardzo ważna informacja. Wszystkie treści, które umieścimy na YouTube czy na Facebooku, np. u siebie... Gdybym ja np. umieściła na Facebooku jakiś utwór muzyczny jakiejkolwiek grupy czy jakiegokolwiek twórcy, to Facebook będzie musiał temu twórcy za to zapłacić. I o tym m.in. mówi ta dyrektywa.

    W tej dyrektywie jest ok. 22 artykułów. Rzeczywiście nie ma w niej, w tym projekcie informacji na temat tantiem za usługi streamingowe i powiem teraz dlaczego. Dlatego że de facto nigdy - i naprawdę sprawdziłam to rzetelnie - nie było w Sejmie, przynajmniej od 2019 r., kiedy ta dyrektywa weszła w innych krajach, żadnej rzetelnej debaty na temat tantiem. Nigdy tego nie było i nigdy nie było to przeprowadzone. My w ministerstwie uważamy, że twórczość artystów i w ogóle wspieranie naszych polskich twórców nie może być sprowadzane tylko i wyłącznie do tantiem. Musimy rozmawiać również o reinwestycjach. Np. jeżeli jakaś platforma zarabia grube miliony, to powinna przekazywać np. 5-10% na polskie produkcje.

    Musimy rozmawiać również o nowych systemach finansowania, o ulgach podatkowych i oczywiście o opłacie reprograficznej. Zwrócę uwagę na to, że przez 8 lat zmiany te - mimo tego, że były zaproponowane już 9 lat temu - nie zostały wprowadzone. Z tym też jest problem. Więc jak mówimy w ogóle o wsparciu twórców, to uważamy, że powinniśmy mówić o tym bardzo szeroko. Całą tę naszą robotę 2-miesięczną w ministerstwie rozpisaliśmy na dwa akty. Wprowadzamy tę dyrektywę, czyli ponad 22 artykuły, które zostały wprowadzone w większości państw europejskich. Wprowadzamy, ukrócamy kary, które chce na nas narzucić Komisja Europejska. To są milionowe kary. Tak jak powiedziałam (Dzwonek), ok. 33 mln plus później dzienne kary, jeżeli tego nie zrobimy. W drugim kroku chcemy wprowadzić te tantiemy, o których tutaj rozmawiamy. Dziękuję bardzo.

    (Głos z sali: Skandal!)

Przebieg posiedzenia