10. kadencja, 6. posiedzenie, 2. dzień (22-02-2024)
12. punkt porządku dziennego:
Informacja dla Sejmu i Senatu RP o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie lipiec-grudzień 2023 r. (przewodnictwo Hiszpanii w Radzie Unii Europejskiej) wraz z komisyjnym projektem uchwały (druki nr 193 i 217).
Poseł Karolina Pawliczak:
Bardzo dziękuję.
Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! By zapewnić kontynuację działań państw członkowskich sprawujących 6-miesięczne prezydencje w 2009 r. traktatem lizbońskim wprowadzony został system trioprezydencji. Oznacza to współpracę trzech kolejno po sobie sprawujących prezydencję państw. Kraje te przygotowują wspólnie z Komisją Europejską 18-miesięczny program pracy stanowiący platformę współpracy. Na podstawie tego programu każde z trzech państw opracowuje własny bardziej szczegółowy 6-miesięczny program.
1 lipca 2023 r. Hiszpania przejęła po Szwecji półroczną prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Na swój semestr ustaliła cztery priorytety: zapewnienie otwartej autonomii strategicznej, postęp w zielonej transformacji i adaptacji środowiskowej, promowanie większej sprawiedliwości społecznej i gospodarczej oraz wzmocnienie jedności europejskiej. A trzeba dodać, że w ciągu minionych 6 miesięcy wiele się działo w Unii Europejskiej, wydarzyło się wiele, więc i władze w Madrycie mogły się bardziej wykazać. Podstawowym osiągnięciem było rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Ukrainą i Mołdawią, w przypadku których kluczowe było ominięcie weta premiera Węgier Wiktora Orbána.
Za prezydencji Hiszpanii udało się też dopiąć negocjacje dotyczące kontrowersyjnego dla rządu PiS paktu o migracji i azylu, którego celem ma być usprawnienie unijnych procedur granicznych i równomierne rozłożenie ciężaru migracyjnego na wszystkie państwa członkowskie.
W II półroczu 2023 r. kontynuowano debatę o długoterminowej konkurencyjności Unii Europejskiej, perspektywie na przyszłość po 2030 r. Polska przedstawiła tutaj wstępną propozycję wskaźnika, który ma pokazywać tendencje odnoszące się do wpływu pomocy publicznej na integralność jednolitego rynku i ma być punktem do analizy tego zagadnienia w ramach cyklu monitorowania długoterminowej konkurencyjności Unii Europejskiej.
Jeśli chodzi o inne ważniejsze przepisy, to zawarto porozumienie w kwestii nowych reguł fiskalnych oraz przełomowego rozporządzenia o sztucznej inteligencji. Sukcesem zakończono również negocjacje dotyczące reformy rynku elektrycznego, rozporządzenia o odbudowie zasobów środowiskowych, dyrektywy o pracownikach platform internetowych oraz dyrektywy w sprawie należytej staranności w obszarze zrównoważonego rozwoju. Prezydencja hiszpańska za priorytetową uznała także sprawiedliwą społecznie zieloną transformację i adaptację środowiskową, podkreślając, że działania na rzecz minimalizacji skutków zmian klimatu powinny uwzględniać konieczność walki z ubóstwem energetycznym.
Podczas tej prezydencji Polska wraz z innymi państwami członkowskimi wspierała kontynuację realizacji kompleksowego programu współpracy transatlantyckiej. Niezwykle ważne jest to, że w trakcie tej prezydencji zajmowano się ewaluacją prezydencji z listopada 2019 r. dotyczącą dialogu - tak ważnego dla nas przecież - na temat praworządności.
W ramach przygotowania do wyborów do Parlamentu Europejskiego prezydencja hiszpańska wypracowała również jednomyślność w sprawie decyzji dotyczącej ustalenia składu Parlamentu Europejskiego, na podstawie której powiększono jego skład o 15 mandatów, do 720. Polska wynegocjowała jeden mandat więcej, czyli obsadzi 53, a nie 52 mandaty.
Podsumowując, Madryt zwraca uwagę na sukcesy, podkreślając, że w ciągu 6 miesięcy odbyło się ponad 200 unijnych trilogów, a w sprawie 71 różnych aktów prawnych negocjacje zakończono sukcesem. ˝Chociaż liczba ta jest wysoka, głównym osiągnięciem jest skala tego, co zostało uzgodnione˝ - czytamy na hiszpańskiej stronie prezydencji. Od lipca do końca grudnia prezydencja hiszpańska zorganizowała 23 nieformalne spotkania, które odbyły się w 21 różnych hiszpańskich miastach.
Od początku tego roku prezydencję w Radzie Unii Europejskiej przejęła Belgia. To ona odziedziczy po Hiszpanii te kwestie, których mimo dobrej woli nie udało się zamknąć. Jedną z nich są plany reform instytucjonalnych Wspólnoty - to jeden z tych tematów, w których stanowiska państw członkowskich były niestety różne i nie wypracowano jednolitego kierunku. To też zadanie na przyszłość dla nas. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia