10. kadencja, 7. posiedzenie, 2. dzień (07-03-2024)
6. punkt porządku dziennego:
Pytania w sprawach bieżących.
Minister do Spraw Społeczeństwa Obywatelskiego Agnieszka Buczyńska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako przewodnicząca Komitetu do Spraw Pożytku Publicznego, obejmując nadzór nad Narodowym Instytutem Wolności, zapoznałam się szczegółowo z dotychczas wykonywanymi zadaniami. Ustaliłam, jakie działania podejmowane były w związku z art. 3 ustawy z dnia 15 września 2017 r. o Narodowym Instytucie Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Z moich ustaleń wynika, że od momentu utworzenia Narodowego Instytutu Wolności, który funkcjonuje już 6 lat, przewodniczący Komitetu do Spraw Pożytku Publicznego, który sprawował nadzór nad tym instytutem, nie przeprowadził ani jednej kontroli, która zweryfikowałaby poprawność działań wykonywanych przez instytut, m.in. w zakresie zgodności z prawem, zasadami rzetelności, gospodarności i celowości. A właśnie z uwagi na mnogość tych programów oraz wielkość budżetu, ale przede wszystkim to, co płynęło ze strony sektora organizacji pozarządowych, ilość negatywnych sygnałów związanych z tym, jak te środki są dystrybuowane przez Narodowy Instytut Wolności - w pierwszej kolejności należało sprawdzić, czy procedury konkursowe przeprowadza się w zgodzie z literą prawa, czy są przeprowadzone w zgodzie z ustawą o Narodowym Instytucie Wolności czy z ustawą o działalności pożytku publicznego. I powiem tak: NIW w tym czasie udzielił 6,5 tys. dotacji i zadziwiające jest to, że pan poseł Piotr Gliński zaczął interesować się działalnością NIW-u dopiero wtedy, kiedy przestał nadzorować NIW i kiedy wszczęto tam kontrolę.
Szanowni Państwo! Już dzisiaj mogę powiedzieć, że ta kontrola za chwilę dobiegnie końca, ale po ostatnich tygodniach pracy jako minister do spraw społeczeństwa obywatelskiego już dzisiaj widzę szereg patologii, które funkcjonowały, jeśli chodzi zarówno o działania mojego poprzednika, jak i o Narodowy Instytut Wolności. Można powiedzieć chociażby o takim przykładzie: Narodowy Instytut Wolności przeznacza na organizację gali wolontariatu w Telewizji Polskiej ponad 2,6 mln zł, podczas gdy na rozwój wolontariatu w całej Polsce dla 16 partnerów przeznacza się 1,8 mln zł. A chciałabym przypomnieć państwu, bo chyba to wiecie, że przecież Telewizja Polska otrzymywała prawie 3 mld zł rocznie, a jej zadaniem jest umożliwienie bezpłatnego informowania o działalności pożytku publicznego. Galę nomen omen transmitowano w TVP w jakże istotnym czasie, szanowni państwo, o godz. 22.10. A więc trzeba powiedzieć, że te 2,6 mln zł na galę wolontariatu w TVP w porównaniu do 1,8 mln zł na rozwój wolontariatu przez partnerów regionalnych Korpusu Solidarności na pewno budzi wiele wątpliwości.
Kolejna rzecz to przypadki piętrowego konfliktu interesów. Jest on wtedy, kiedy m.in. pracownicy departamentu, który w swojej gestii ma też nadzór nad Narodowym Instytutem Wolności, sami są prezesami fundacji i otrzymują milionowe dotacje z Narodowego Instytutu Wolności. Już nie będę wspominać o Fundacji Polska Wielki Projekt, panie pośle, z którą też pan współpracuje. Przecież ta fundacja otrzymała 5 mln zł w ramach programu willa+ od pana Czarnka, ale też 2,5 mln zł z Narodowego Instytutu Wolności.
Szanowni Państwo! Ta kontrola w NIW-ie jest niezbędna i ona już dobiega końca.
Teraz chciałabym się zwrócić z tego miejsca do środowiska organizacji pozarządowych. Drogie organizacje pozarządowe, za chwilę odblokujemy środki i zapewnimy państwu finansowanie działań, bo wiemy, jak istotny jest sektor organizacji pozarządowych, jak ciężką pracę wykonujecie każdego dnia. Natomiast będzie to realizowane w sposób jawny, transparentny, tak, żebyście mieli pewność, że wnioski są oceniane przez niezależnych ekspertów, że proces oceny nie zależy od tego, z jakim ugrupowaniem politycznym jesteście powiązani. Ocena wniosków powinna być oparta wyłącznie na eksperckim, transparentnym procesie.
Chciałabym zaznaczyć, że dla mnie nie będzie miało znaczenia to, kto z kim jest związany, jaka to jest organizacja. Ważne, żeby realizowała działania pożytku publicznego. I to niezależni eksperci i niezależne komisje konkursowe czy panele eksperckie będą dokonywały oceny. A każda organizacja, jeżeli będzie spełniała kryteria, może ubiegać się o dofinansowanie. Nie pozwolę na to, co się działo uprzednio. Nie pozwolę na dzielenie sektora organizacji pozarządowych. Nie pozwolę na to, żeby organizacje dzielić na lepsze i gorsze, na takie, które są nasze, i takie, które są wasze. Zapewniam, że w niedługim czasie zostaną uruchomione środki. Będziecie państwo mieć pewność, że będą one przydzielone w sposób niezależny. I już nigdy organizacje pozarządowe nie będą traktowane w taki sposób, już nigdy pieniądze dla organizacji nie będą rozdawane z politycznego klucza. Dziękuję. (Oklaski)
(Poseł Joanna Borowiak: To się okaże, zobaczymy.)
Przebieg posiedzenia