10. kadencja, 8. posiedzenie, 1. dzień (20-03-2024)

3. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (druki nr 242 i 252).

Poseł Sprawozdawca Rafał Kasprzyk:

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! 21 grudnia 2021 r. weszła w życie dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2021/2101 z dnia 24 listopada 2021 r. zmieniająca dyrektywę w odniesieniu do ujawniania informacji o podatku dochodowym przez niektóre jednostki i oddziały. Stanowi ona obok dyrektywy w sprawie współpracy administracyjnej w zakresie opodatkowania część pakietu dotyczącego przeciwdziałania unikaniu opodatkowania przyjętego przez Komisję Europejską w dniu 28 stycznia 2016 r.

    Dyrektywa 2021/2101 nakłada na duże przedsiębiorstwa wielonarodowe z siedzibą w Unii Europejskiej oraz na przedsiębiorstwa wielonarodowe spoza Unii Europejskiej prowadzące działalność gospodarczą w Unii Europejskiej za pośrednictwem oddziału lub jednostki zależnej - obowiązek publicznego ujawniania informacji o zapłaconym podatku dochodowym oraz innych informacji związanych z podatkami w podziale na poszczególne kraje w ramach sprawozdania o podatku dochodowym.

    Ta dyrektywa jest odpowiedzią na zgłoszoną przez Parlament Europejski wyrażoną w rezolucji z dnia 27 marca 2019 r. potrzebę wprowadzenia ambitnej sprawozdawczości publicznej w podziale na kraje, która ma stanowić narzędzie poprawy przejrzystości korporacyjnej oraz wzmocnienia kontroli publicznej. Parlament Europejski wskazał w tym zakresie, że niezbędne jest zwiększenie kontroli publicznej podatków dochodowych od osób prawnych płaconych przez przedsiębiorstwa wielonarodowe prowadzące działalność w Unii w celu dalszego wspierania przejrzystości korporacyjnej i odpowiedzialności przedsiębiorstw. Zapewnienie takiej kontroli jest bowiem niezbędne w celu promowania bardziej świadomej debaty publicznej dotyczącej w szczególności poziomu przestrzegania przepisów prawa podatkowego przez niektóre przedsiębiorstwa wielonarodowe prowadzące działalność w Unii oraz przestrzegania przepisów prawa podatkowego na gospodarkę.

    Właśnie w motywie 22 dyrektywy wskazano przy tym wprost, że ma ona na celu poprawę przejrzystości korporacyjnej i wzmocnienia kontroli publicznej w odniesieniu do informacji o podatku dochodowym od osób prawnych. W projektowanym art. 66m ust. 1 i ust. 2 zawarto przepisy określające główny katalog jednostek zobowiązanych do sporządzenia sprawozdania o podatku dochodowym. Zgodnie z brzmieniem tego ust. 1 sprawozdanie o podatku dochodowym będą obowiązane sporządzać, publikować i udostępniać jednostka dominująca najwyższego szczebla i jednostka samodzielna, jeżeli przychody ujęte w rocznym sprawozdaniu finansowym tej jednostki przekraczają dla każdego z ostatnich 2 lat obrotowych kwotę 3,5 mld zł.

    W świetle projektowanego art. 63m ust. 2 sprawozdania będą sporządzać krajowe jednostki dominujące najwyższego szczebla i jednostki samodzielne będące spółką kapitałową, spółką komandytowo-akcyjną lub spółką jawną, lub komandytową, której wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są wyłącznie spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej.

    Ze względu na fakt, że zakresem jednostek objętych obowiązkiem sporządzania sprawozdania finansowego objęte są na podstawie art. 48b ust. 4 akapit 1 dyrektywy także średnie i duże jednostki zależne kontrolowane przez jednostkę, która nie podlega przepisom prawa członkowskiego, nałożono obowiązek publikacji i udostępnienia sprawozdania o podatku dochodowym na jednostki dominujące mające siedzibę lub miejsce sprawowania zarządów również poza terytorium Unii Europejskiej, których skonsolidowane przychody w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym dla każdego z ostatnich 2 lat obrotowych przekroczą 750 mln euro.

    Podmioty podlegające nowym regulacjom będą zobowiązane do publicznego ujawniania sprawozdania o podatku dochodowym w podziale na poszczególne kraje członkowskie Unii Europejskiej oraz dodatkowo w odniesieniu do rajów podatkowych. Sprawozdanie na temat informacji o podatku dochodowym wymagane na mocy art. 48b dyrektywy zawierać będzie informacje dotyczące całej działalności jednostki samodzielnej lub jednostki dominującej najwyższego szczebla, w tym działalności wszystkich jednostek powiązanych skonsolidowanych w sprawozdaniach finansowych w odniesieniu do danego roku obrotowego.

    Raportowane informacje będą musiały obejmować: nazwę jednostki dominującej najwyższego szczebla lub jednostki samodzielnej, dany rok obrotowy, walutę, krótki opis charakteru działalności, liczbę pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, przychody, przychody, które stanowią sumę przychodów netto ze sprzedaży, przychody zgodnie z definicją zawartą w ramach sprawozdawczości finansowej, na podstawie których sporządzane są sprawozdania finansowe, kwotę zysków lub strat przed opodatkowaniem, kwotę podatku dochodowego należnego w danym roku obrotowym, kwotę podatku dochodowego zapłaconego na zasadzie kasowej i kwotę niepodzielonego zysku z lat ubiegłych na koniec danego roku obrotowego.

    Celem nowelizacji ustawy, którą dzisiaj omawiamy, ustawy o rachunkowości, jest zmiana ustawy o rachunkowości, Krajowym Rejestrze Sądowym oraz o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym.

    Warto wspomnieć, że na posiedzeniu komisji, które odbyło się wczoraj, podczas dyskusji poruszone wczoraj były tematy, które podsumuję w kilku punktach. Mianowicie, transkrypcja tej dyrektywy europejskiej zwiększa przejrzystość, dotyczy kwestii unikania płacenia podatków, pokazuje opinii publicznej wysokość podatków płaconych w ich kraju przez największe firmy międzynarodowe. Dzisiaj te dane wpływają jedynie do urzędów podatkowych, ale nie są podawane do opinii publicznej. Sprawozdanie będzie dostępne również w uzgodnionym formacie elektronicznym nadającym się do odczytu maszynowego. Proponowane zmiany były oczywiście poddane konsultacjom i nie powodują dodatkowych wydatków i kosztów. KRS otrzymuje nowe obowiązki raportowania, które będą finansowane z przyznawanego corocznie budżetu.

    Podkreślamy, że z punktu widzenia Polski jest to korzystne, bo u nas się produkuje, a podatki płaci się w innych krajach. Warto, żeby społeczeństwo wiedziało, jakie to są podatki i w jakiej wysokości są płacone w każdym kraju. Istotną informacją jest też to, że jesteśmy już po terminie implementacji, który upłynął 22 czerwca 2023 r.

    Podsumowując: podczas wczorajszego posiedzenia komisja przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw wraz ze złożonymi poprawkami zaakceptowanymi jednogłośnie przez Ministerstwo Finansów. Wobec tego Komisja Finansów Publicznych rekomenduje Wysokiemu Sejmowi przyjęcie tej ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia