10. kadencja, 8. posiedzenie, 1. dzień (20-03-2024)

4. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie upamiętnienia 90. rocznicy uchwalenia pierwszej ustawy o ochronie przyrody w Polsce (druki nr 234 i 249).

Poseł Barbara Okuła:

    Szanowny Marszałku! Wysoka Izbo! 90 lat temu, 10 marca 1934 r., Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął pierwszą ustawę o ochronie przyrody w Polsce.

    Najsłynniejsi polscy władcy już w średniowieczu demonstrowali, że rodzimą przyrodę należy chronić. Bolesław Chrobry ograniczył polowania na bobry. Kazimierz Wielki wprowadził zakaz wyrębu prywatnych lasów, w szczególności okazałych dębów. Władysław Jagiełło zakazał wyrębu cisów oraz ograniczył polowania na dzikie konie, łosie i jelenie. Zygmunt Stary wprowadził ochronę tura, żubra, sokoła i łabędzia. W 1557 r. zakazano podziału Puszczy Białowieskiej na działki i przydzielania ich chłopom. Panujący widzieli, że nadmierna aktywność prowadzi do szybkiego uszczuplenia zasobów i różnorodności natury.

    W XIX w. zaczęła rodzić się współczesna ochrona przyrody. Niemal natychmiast po uzyskaniu niepodległości w 1918 r. przystąpiono do ustanawiania aktów prawnych dotyczących ochrony środowiska. Priorytetem było zadbanie o jego czystość, konieczność zachowania dobrej jakości powietrza, gleb i wód. Symbolicznym ukoronowaniem wysiłków na rzecz ochrony przyrody po odzyskaniu przez Polskę niepodległości była ustawa o ochronie przyrody z 1934 r. Był to akt bardzo nowoczesny jak na tamte czasy. Ujęto w nim szeroki zakres obiektów podlegających ochronie, jasno sformułowano cele i sposoby ich osiągania, wprowadzono szeroki wachlarz zakazów ograniczających działalność człowieka w środowisku i zwiększono możliwości stosowania restrykcji, ustanowiono Fundusz Ochrony Przyrody i powołano do życia straż ochrony, utworzono 180 rezerwatów przyrody i zaczątki sześciu parków narodowych - m.in. Białowieskiego, Pienińskiego i Wielkopolskiego. Uchwalenie tej ustawy było początkiem kompleksowego procesu ochrony przyrody, który trwa do dnia dzisiaj.

    Przyroda od zawsze była i jest źródłem bezpośredniego utrzymania dla wielu osób, ale korzystanie z jej dóbr wiąże się często z jej niszczeniem. Dlatego też tak ważne jest, aby nauczyć się właściwego postępowania wobec przyrody i jej zasobów. Działania, które służą wzmacnianiu mechanizmów chroniących przyrodę, powinny być więc realizowane w sposób ciągły. Należy wprowadzać szerszą edukację w zakresie ochrony środowiska i efektywnego wykorzystania jego zasobów. Jako parlamentarzyści jesteśmy szczególnie zobowiązani, by realizować politykę z myślą o następnych pokoleniach i robić wszystko, żeby Polska była liderem na zielonym, ekologicznym szlaku. Jesteśmy to winni naszym dzieciom i kolejnym pokoleniom. Polskie społeczeństwo jest gotowe na podjęcie działań, które poprawią stan klimatu i środowiska. Jesteśmy gotowi na energię z OZE, efektywny transport publiczny, właściwą gospodarkę odpadami, zrównoważone rolnictwo czy tworzenie obszarów ochrony przyrody. Dlatego ważne jest, że Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża uznanie dla wszystkich obrońców przyrody i przypomina o naszym patriotycznym obowiązku chronienia środowiska naturalnego naszego kraju. Powinniśmy być za to wdzięczni, upamiętniać ustawowe dbanie o przyrodę w przeszłości oraz tworzyć w teraźniejszości prawo (Dzwonek), które pomoże nam zadbać o nasze środowisko zarówno dla obecnych, jak i przyszłych pokoleń.

    Klub Polska 2050 popiera uchwałę w sprawie upamiętnienia 90. rocznicy uchwalenia pierwszej ustawy o ochronie przyrody w Polsce. Dziękuję. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia