10. kadencja, 8. posiedzenie, 1. dzień (20-03-2024)

5. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 233).

Poseł Wanda Nowicka:

    Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu parlamentarnego Lewicy mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, druk nr 233.

    Celem ustawy jest nadanie językowi śląskiemu statusu języka regionalnego. Dzięki temu język śląski będzie nauczany w szkole, państwo polskie będzie zobowiązane do wspierania i promocji języka i kultury śląskiej także w mediach publicznych. Co więcej, Ślązacy mieliby prawo do uczestnictwa na równych prawach w pracach Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, która jest ważnym ciałem doradczym premiera.

    Klub Lewicy gorąco wspiera niniejszy projekt, bowiem od lat wspieramy uznanie ˝ślonskiej godki˝ za język regionalny, który musi być wspierany na równych prawach jak inne języki mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce.

    Notabene w zeszłej kadencji Sejmu, my, posłowie i posłanki Lewicy ze Śląska, poparliśmy projekt podobnej ustawy złożonej również przez posłankę Rosę. Niestety wtedy nie było pogody dla Ślązaków i projekt nie został nawet rozpatrzony. Co więcej, podczas prac Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych, której przewodniczę, nieraz były podejmowane prawa Ślązaków do uznania ich tożsamości i języka.

    Dzięki politykowi Lewicy posłowi do Parlamentu Europejskiego Łukaszowi Kohutowi na Śląsku powstało zrzeszenie śląskich organizacji i polityków Ślonsko Sztama, które zjednoczyło środowisko śląskie w walce o prawa Ślązaków. Niestety Polska przez wiele lat była głucha na głosy Ślązaków. Wysoka Izba kilkakrotnie odrzucała poselskie projekty, których celem miała być regulacja statusu Ślązaków i języka śląskiego.

    Sami Ślązacy w 2014 r. zebrali 140 tys. podpisów pod obywatelskim projektem nowelizacji ustawy, która w założeniu chroniłaby zarówno ich narodowość, jak i język. Ta inicjatywa również nie została wysłuchana ani przez ówczesny rząd Ewy Kopacz, ani tym bardziej przez rządy Beaty Szydło i Mateusza Morawieckiego i cała społeczna praca Ślązaczek i Ślązaków została wyrzucona do kosza.

    Lewica zamierza kontynuować wszystkie działania na rzecz przestrzegania elementarnych praw człowieka w zakresie praktykowania deklarowanej tożsamości narodowej, etnicznej i językowej i poszanowania praw mniejszości. Dlatego jeszcze w tej kadencji złożymy ponownie projekt nowelizacji ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych autorstwa śląskiego aktywisty Rafała Rzepki i senatora Lewicy Macieja Kopca, nadający Ślązakom status mniejszości etnicznej, co daje tym samym pełną ochronę i narzędzia do rozwoju dla wszystkich obywateli i obywatelek polskich, którzy w narodowym spisie powszechnym zadeklarowali narodowość śląską.

    Ten projekt już był składany w IX kadencji Sejmu. Wówczas w całości poparł go wyłącznie klub Lewicy. Liczymy na deklarowane zresztą poparcie tej inicjatywy przez premiera Donalda Tuska i marszałka Szymona Hołownię. Już czas, najwyższy czas, by Ślązacy doczekali się wreszcie uznania za równoprawną część społeczeństwa polskiego.

Przebieg posiedzenia