10. kadencja, 8. posiedzenie, 2. dzień (21-03-2024)

10. punkt porządku dziennego:

Informacja o działalności Rzecznika Praw Dziecka w 2023 roku oraz uwagi o stanie przestrzegania praw dziecka w Polsce wraz ze sprawozdaniem Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny (druki nr 158 i 264).

Poseł Żaneta Cwalina-Śliwowska:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Rzecznik! Prawdopodobnie każdy poseł i każda posłanka zasiadający w tej Izbie zdają sobie sprawę, że poruszamy dzisiaj jeden z tematów związanych z największą odpowiedzialnością. Prawa i bezpieczeństwo dzieci są bowiem fundamentem funkcjonowania państwa. To dzieci przejmą za nie odpowiedzialność w przyszłości. Dlatego rzecznik praw dziecka pozostaje jednym z najważniejszych organów zapewniających długoterminowy dobrostan Polski. Jako parlamentarzyści powinniśmy zawsze zwracać szczególną uwagę na to, w jaki sposób rzecznik praw dziecka wypełnia swoje obowiązki względem najmłodszych obywateli Rzeczypospolitej Polskiej.

    Aby dokonać obiektywnej oceny działalności urzędu w trakcie pełnienia tej funkcji przez pana Mikołaja Pawlaka, warto przytoczyć więc przede wszystkim, wymienione zresztą w informacji, ustawowe obowiązki rzecznika praw dziecka: kierowanie się zawsze dobrem dziecka, podjęcie działań w celu zapewnienia dziecku pełnego i harmonijnego rozwoju z poszanowaniem jego godności i podmiotowości, ochrona wszelkich praw dziecka, podejmowanie działań zmierzających do ochrony dziecka przed przemocą czy też innym złym traktowaniem, otoczenie specjalną troską dzieci z niepełnosprawnościami. Stąd też przede wszystkim ciężko zrozumieć nacechowanie ideologiczne rozdziału otwierającego wspomniane sprawozdanie. Pani prof. Wanda Półtawska twierdzi, że każde dziecko jest dziełem Boga, co rzecznik praw dziecka zacytował na samym początku sprawozdania. Pan rzecznik, wbrew temu, co twierdzą badania, twierdzi, że dla polskich dzieci Kościół jest nadal niezwykle ważny. Niestety wiemy, że tak nie jest. Coraz więcej rodziców chce świeckiej szkoły i świeckiej oświaty. Naszym zdaniem wszystkie wyznania religijne powinny być traktowane tak samo i nie powinny być przedmiotem sprawozdania działalności rzecznika praw dziecka.

    Jako członkini komisji edukacji chciałabym przede wszystkim poruszyć tematy związane z edukacją i wychowaniem dzieci, czyli szeroko pojęte prawo do nauki, prawo do opieki nad rodziną i dzieckiem oraz prawo do informacji, dostępu do dóbr kultury, rozrywki oraz wypoczynku. Tymczasem rzecznik praw dziecka wytoczył 570 spraw dyscyplinarnych wobec nauczycieli, którzy chcieli rzetelnie realizować te zadania. Mało tego, rzecznik praw dziecka miał też prawo do zażalenia na niektóre postanowienia. Te postępowania dotyczyły przede wszystkim nauczycieli, nie kuratorów. Dlaczego nie przeprowadzono kontroli po skandalicznych słowach małopolskiej kurator Barbary Nowak o potrzebie polskich licencjonowanych przez IPN przewodników po obozie Auschwitz, o sugerowaniu, że szczepienia przeciwko COVID-19 ratujące życie w trudnym czasie pandemii są eksperymentem, o stygmatyzowanej młodzieży ze społeczności LGBTQ+. Pan rzecznik Mikołaj Pawlak odznaczył w 2023 r. panią kurator Odznaką Honorową za Zasługi dla Ochrony Praw Dziecka. W sieci nadal krąży taki oto tweet, w którym pan rzecznik chwali się tym odznaczeniem, a mnie najbardziej porusza tutaj jedno zdanie zacytowane przez pana rzecznika: Dokąd zmierza polska szkoła. Rozum czy emocje? Otóż, panie rzeczniku, uważam, że i rozum, i emocje w polskie szkole są równoważne.

    Panie Rzeczniku! Czy to nie jest jawna sprzeczność z tym raportem? Jak to się ma do zapewnienia dziecku pełnego i harmonijnego rozwoju, z poszanowaniem jego godności i podmiotowości? Prawie 2 tys. spraw z 2023 r. dotyczących interwencji w funkcjonowaniu szkół wszystkich typów stanowiło niemal połowę spraw prowadzonych przez rzecznika w zakresie edukacji i wychowania. Te sprawy dotyczyły m.in. realizacji obowiązku szkolnego, nieprawidłowości w realizowaniu przez szkoły ich ustawowych działań, bezpieczeństwa i wsparcia psychologicznego. Obawiamy się, że i tu ideologia była ważniejsza niż troska o dziecko. Co pan rzecznik pokazał, mówiąc m.in., że jeśli w klasach zamiast krzyży pojawią się pseudotęczowe kolorowe szmaty lub półksiężyce, to będziemy mieli pokolenie bez wartości i zasad? Czy to jest tolerancja i szacunek? Niestety mamy już efekty takiej pedagogiki. Młodzież zamiast ze szkoły czerpie wiedzę z innych źródeł. Czerpie wiedzę z Internetu, z pornografii. Nastolatki zachodzą w ciążę. Mamy zjawisko molestowania seksualnego wśród dzieci i młodzieży.

    Pragnę zwrócić uwagę, że w tych kilku zdaniach odniosłam się jedynie do wycinka całej szkodliwej działalności rzecznika praw dziecka Mikołaja Pawlaka. Pan rzecznik bowiem nie znalazł czasu m.in. na pomoc dzieciom doświadczającym przemocy, na zajęcie się przeładowanym programem nauczania, niedostosowanym do współczesnego świata, i na bardzo ważny temat pieczy zastępczej, który też przez pana rzecznika nie został dostrzeżony. Ale pan rzecznik nie zapomniał poinformować wszystkich Polaków, że ze wzruszeniem wspomina klapsa, jakiego wymierzył mu ojciec w jego dzieciństwie.

    Jako klub Polska 2050 - Trzecia Droga negatywnie oceniamy funkcjonowanie urzędu rzecznika praw dziecka za kadencji Mikołaja Pawlaka. Mamy nadzieję, a wręcz mamy pewność, że nowa rzecznik pani Monika Horna-Cieślak przywróci honor tej funkcji i będzie wypełniała swoje obowiązki z należytą starannością, mając na uwadze przede wszystkim dobro i bezpieczeństwo dzieci, a także poszanowanie równości społecznej stanowiącej przewagę kulturową i intelektualną. Dziękuję. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia