10. kadencja, 9. posiedzenie, 2. dzień (11-04-2024)

9. punkt porządku dziennego:

Informacja bieżąca.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Wiesław Leśniakiewicz:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję za tę bardzo pogłębioną dyskusję nad obroną cywilną, nad przygotowaniem państwa. Przyjmujemy wszystkie uwagi krytyczne kierowane również pod naszym adresem, do nie wszystkich się przyznajemy.

    Otóż zacznę od Zakopanego. Chciałbym przypomnieć, że Regionalny System Ostrzegania o godz. 10 przesyła informację, że mogą być na południu Polski burze. W związku z powyższym nie można powiedzieć, że nikt nic nie wiedział. Owszem, ostateczny SMS wyszedł ok. godz. 16.

    (Głos z sali: Siedemnastej.)

    To odniesienie do tego problemu związanego z Zakopanem.

    Teraz przejdę do kwestii dla mnie najważniejszych, związanych z ustawą o ochronie ludności. Panie pośle, ustawa jest przygotowana. To nie jest tak, że nad nią pracujemy. Ona jest przygotowana, a pracujemy nad rozporządzeniami wykonawczymi. Bo jeżeli chcielibyśmy ją opublikować, pokazać, to chciałbym, żeby była właściwie przygotowana.

    Pracują nad nią eksperci nie tylko z...

    (Poseł Jarosław Zieliński: Ale o założeniach niech pan powie.)

    Założenia były przedstawiane również na różnych innych forach. Chciałbym powiedzieć, że minister Kierwiński i pan wicepremier Kosiniak-Kamysz na konferencji prasowej przedstawili założenia ustawy. Miało to miejsce bodajże 2 tygodnie temu.

    (Poseł Jarosław Zieliński: O obszarach założenia.)

    Na obszarach... Natomiast te obszary znajdują odzwierciedlenie w tej ustawie.

    Jeżeli chodzi o tę ustawę, ona jest również konsultowana. Odbyliśmy duże konsultacje z organizacjami pozarządowymi, z samorządami. Odbyły się spotkania w ministerstwie spraw wewnętrznych, były również spotkania wyjazdowe. Zapraszaliśmy organizacje pozarządowe, żeby usłyszeć ich głos, bo one są również ważne z punktu widzenia przygotowania i zadań, które będą nałożone i na samorządy, i na organizacje pozarządowe. Odbyliśmy również spotkania z ekspertami i z naukowcami, podczas których przedłożyliśmy założenia ustawy i dyskutowaliśmy o nich, żeby ona była dobrze przygotowana.

    Pamiętam również, że w 2015 r. przygotowaliśmy i zostawiliśmy ustawę o ochronie ludności. W 2015 r. była przygotowana ustawa o ochronie ludności. Była przygotowana.

    (Poseł Jarosław Zieliński: W 2019 r. też.)

    I w 2008 r.

    Nad tą ustawą wielokrotnie podejmowano dyskusje. Myślę, że jest ostateczny czas, żeby ta ustawa ujrzała światło dzienne i została przyjęta przez parlament tak, żeby faktycznie zrealizować wszystkie powinności.

    Nie uda mi się odpowiedzieć na wszystkie zagadnienia, które były tutaj przedstawiane przez państwa posłów, ale spróbujemy odpowiedzieć pisemnie. Natomiast pozwólcie, że te pisemne odpowiedzi przyjdą troszeczkę później, bo dla mnie najważniejsze jest dzisiaj przygotowanie ustawy, a nie odpowiedzi na pytania. Pytania są bardzo ważne i kluczowe. Bierzemy pod uwagę wszystkie uwagi, które państwo skierowaliście do nas tutaj w trakcie tej dyskusji, i uwzględnimy je.

    Pierwsza sprawa: element edukacji, o której wspominał pan poseł Józefaciuk. Prawdą jest, że przecież w szkołach ta edukacja już się realizuje. Ją trzeba będzie zapewne uzupełnić właśnie o rozszerzenia tego programu, o elementy, które będą dzisiaj kluczowe. Bo ona jest, od 2008 r. Pamiętam, jako szef obrony cywilnej starałem się o to, żeby to wprowadzić. Dzisiaj chyba jest to na poziomie VIII klas i szkoły średniej. Ten element jest uwzględniany. Ale edukacja to nie tylko dzieci i młodzież, lecz w ogóle edukacja kierowana do obywateli. Tym elementem chcielibyśmy obarczyć również, albo prosić o wsparcie, o pomoc, organizacje pozarządowe. One są dzisiaj aktywne. Znajdziemy ścieżkę finansową, by organizacje pozarządowe również realizowały jeden z elementów związanych z edukacją społeczną.

    Kolejna kwestia jest związana z elementami schronowymi. Było sporo pytań na ten temat. Mamy przygotowane w RCL-u, w Rządowym Centrum Legislacji, czeka już, rozporządzenie wykonawcze w sprwie warunków technicznych, jakie powinny spełniać schrony. Jeżeli wejdzie w życie to rozporządzenie, to będziemy mieć jednoznaczne odniesienie, jak należy konstruować schrony, i spojrzymy do tego działania, które przeprowadziła Państwowa Straż Pożarna na przełomie lat 2022 i 2023, kiedy dokonano pewnej rejestracji obiektów, które mogą spełniać warunki tymczasowego schronienia. Sprawdzimy, czy w odniesieniu do tego przepisu można je zaliczyć do określonej kategorii ukryć lub schronów.

    Schrony są dzisiaj zaniedbane i wszyscy o tym dobrze wiemy. Zapytaliśmy o to wojewodów, żeby szacunkowo ocenili, jakie kwoty należałoby zabezpieczyć na odremontowanie i przywrócenie funkcjonalności schronów. 2700 mln, taką kwotę uzyskaliśmy. Ona jest zapewne niepełna, bo to było robione bardzo szybko i być może pobieżnie, natomiast kiedy wejdziemy z tym rozporządzeniem, spróbujemy... Ale tego nie zrobią tylko i wyłącznie strażacy, musimy tutaj poprosić organy nadzoru budowlanego, ekspertów, którzy będą w stanie ocenić warunki techniczne tych obiektów, i wtedy powiemy jednoznacznie, który obiekt spełnia warunki w określonej kategorii, nawet w kategorii ukryć doraźnych. Ten element jest przed nami i w konsekwencji zbudujemy właściwą aplikację związaną z dostępnością tych obiektów. Dzisiaj ta aplikacja jest na stronach Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej. Może niepełna, ale przynajmniej z grubsza mamy określone, gdzie możemy się schronić w przypadku ataku konwencjonalnego.

    Kolejnym bardzo ważnym elementem, o którym państwo mówiliście, jest system alarmowania i ostrzegania. Ja wspominałem o tym. Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej rozpoczęła duży proces budowania ogólnokrajowego systemu ostrzegania i alarmowania, który ma być odporny, czyli po prostu niezależnie od tego, jaka by była sytuacja, on ma być na tyle odporny, żeby był skuteczny i żeby mógł powiadamiać obywateli. 176 mln z Krajowego Planu Odbudowy idzie na realizację I etapu, który ma być zrealizowany w 2 lata. W tym czasie powstanie ok. 4060 nowych obiektów informacyjno-rozgłośnieniowych, bo one mają mieć taki charakter. W tym układzie do 2 lat ma powstać ten I etap, w kolejnych latach będziemy go rozbudowywać, po to żeby w 100% mieć dostęp do obywateli w odniesieniu do alarmowania i ostrzegania.

    Patrzymy również na cały proces bezpieczeństwa łączności, natomiast spróbujemy się do tego odnieść pisemnie, bo właściwie to poprosimy ministerstwo informatyzacji, żeby nam odpowiedziało na te pytania, które pani poseł zechciała zadać. To też jest jeden z elementów zapisanych w ustawie o ochronie ludności, bezpieczeństwo bowiem przepływu informacji jest kluczowe w zarządzaniu zasobami i w całym procesie budowania bezpieczeństwa. Mamy tego świadomość i budujemy specjalne odniesienie w ustawie o ochronie ludności związane z tym problemem, aczkolwiek jest to również poruszane w innych aktach prawnych aktualnie obowiązujących.

    Jeżeli chodzi o cały proces właściwego budowania tego elementu bezpieczeństwa, dostrzegamy również poważną rolę samorządu lokalnego. Bez samorządu lokalnego najlepsza ustawa nie znajdzie właściwego odzwierciedlenia. Stąd też wprowadzamy jednoznaczne zadania w zakresie odpowiedzialności dla poziomów gminnego, powiatowego, wojewódzkiego i dla wojewodów i ministra spraw wewnętrznych jako szefa obrony cywilnej kraju, bo jednoznacznie mówimy: szefem obrony cywilnej kraju będzie minister spraw wewnętrznych i to minister spraw wewnętrznych będzie odpowiadał za cały proces przygotowania państwa w odniesieniu do tego komponentu. Obrona cywilna jest komponentem równoległym do obrony państwa. Obrona obywateli jest kluczowa dla tego rządu, stąd też wszystkie działania, które już dzisiaj są podejmowane w tym zakresie, idą w takim kierunku, aby zminimalizować ryzyko i właściwie zabezpieczyć obywateli na wypadek występujących zagrożeń.

    Dużym elementem tego jest również cały proces ochrony medycznej. To również znajduje bardzo mocne odzwierciedlenie w ustawie, którą przygotowujemy. Chodzi o cały sposób przygotowania państwa na zdarzenia masowe, które mogą w tym okresie mieć miejsce, i o personel, który będzie to realizował. Ten personel jest dla nas kluczowy z punktu widzenia ochrony ludności, chodzi o ewentualne jego przygotowanie, ale również o odpowiedzialność personelu za działania w stanie wojennym. Te wszystkie elementy znajdują się już w tych dokumentach, nad którymi dzisiaj kończymy właściwie procedowanie w ramach współpracy eksperckiej.

    Natomiast jeżeli chodzi o system finansowania, pierwsza sprawa jest taka, że ja jedynie bolałem nad tym, kiedy spojrzałem na całe fundusze, jakie były przeznaczone na straż pożarną. Tylko w tym kontekście się odniosę, 75 mln zł na krajowy system ratowniczo-gaśniczy. Taką kwotę pozostawiliśmy, jak byłem komendantem głównym, również dzięki pani Krystynie Skowrońskiej, która kiedyś o to zadbała. Ja dzisiaj widzę, że właściwie jest ta sama kwota na krajowy system ratowniczo-gaśniczy. Owszem, dzisiaj mamy do dyspozycji 236 mln, ale również z programem związanym z frekwencją. Chcielibyśmy, żeby ten program, który dzisiaj był realizowany na rzecz frekwencji, był stałym programem wsparcia ochotniczych straży pożarnych, również w komponencie ochrony ludności.

    Ja mam świadomość, że nie udało mi się odpowiedzieć na wszystkie zadane pytania, bo ich było sporo i sporo było wątpliwości, które państwo mieliście. Chciałem bardzo podziękować za cały wkład, który państwo włożyliście. My to weźmiemy pod uwagę już w końcowych pracach nad tą ustawą (Dzwonek), jak również weźmiemy pod uwagę kwestię niepełnosprawności, o której była tutaj mowa. To też jest jeden z ważniejszych elementów całego procesu planistycznego przygotowania państwa na wypadek wszelkiego rodzaju zagrożeń. Oby ich było jak najmniej. Bardzo dziękuję za to dzisiejsze spotkanie. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia