10. kadencja, 9. posiedzenie, 2. dzień (11-04-2024)
15. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Protokołu między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o zmianie Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych z dnia 24 maja 1993 r., podpisanego w Warszawie dnia 19 września 2023 r. (druki nr 231 i 251).
Poseł Katarzyna Ueberhan:
Szanowna Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy w sprawie rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Protokołu między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o zmianie Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych z dnia 24 maja 1993 r., podpisanego w Warszawie dnia 19 września 2023 r., zawartego w druku nr 231 oraz zawartego w druku nr 251 sprawozdania Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.
Od wielu lat skala kontaktów polsko-ukraińskich wzrasta, a liczba obywateli Ukrainy przebywających stale lub czasowo w Polsce wyraźnie przewyższa liczbę Polaków przebywających w Ukrainie. Po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji na Ukrainę 24 lutego 2022 r. liczba ta gwałtownie wzrosła. Temu trendowi towarzyszy niestety zwiększanie liczby przestępstw popełnianych przez obywateli jednego państwa przebywających czasowo na terytorium państwa drugiego. Szczególnie ważne jest zawarcie stosownej umowy z państwem, którego niestety obywatele stanowią największą grupę spośród skazanych w Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemców spoza Unii Europejskiej.
Do tego oczywiście dochodzi aspirowanie Ukrainy do członkostwa w Unii Europejskiej co sprawia, że uzasadnionym było przyjęcie założenia, że przyszły standard współpracy między Rzeczypospolitą Polską a Ukrainą w sprawach karnych powinien przy uwzględnieniu aktualnego statusu prawnego Ukrainy i w zakresie odpowiadającym interesom Rzeczypospolitej Polskiej odpowiadać regułom współpracy obowiązującym między państwami członkowskimi Unii Europejskiej wynikającym z unijnych instrumentów prawnych oraz praktyki ich stosowania. Dzisiaj tak niestety nie jest.
W przypadku wymierzenia kary grzywny lub ograniczenia wolności, kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, środków karnych ich wykonanie jest zwykle najefektywniejsze w kraju, w którym skazany ma stałe miejsce zamieszkania. Z punktu widzenia interesu Rzeczypospolitej Polskiej i jej obywateli istotne jest, że w razie powrotu skazanych będących obywatelami Ukrainy do kraju ojczystego nie ma realnych możliwości wykonania przez sądy polskie takich kar lub środków, a sprawcy popełnionych w Rzeczypospolitej Polskiej przestępstw pozostają faktycznie bezkarni. Obecna umowa nie przewiduje możliwości przekazania do wykonywania na terytorium drugiej strony kar nieizolacyjnych, a przekazywanie takich kar na innych podstawach, w tym na zasadzie wzajemności, jest mało efektywne.
Procedowany dzisiaj protokół dodaje nowy rozdział do obowiązującej międzyrządowej umowy dwustronnej oraz tworzy mechanizm prawny współdziałania właściwych jednostek Polski i Ukrainy w zakresie przekazywania wykonywania orzeczeń wydawanych przez sądy umawiających się stron w związku z popełnieniem przestępstwa, przestępstwa karnego lub wykroczenia administracyjnego dotyczących kar i środków niezwiązanych z pozbawieniem wolności takich jak grzywna, praca społeczna lub poprawcza, dyskwalifikacja czy konfiskata.
W związku z tym procedowany projekt będzie mieć pozytywne skutki w wymiarze prawnym, społecznym, gospodarczym i politycznym. Biorąc uwagę powyższe, Lewica pozytywnie ocenia niniejsze przedłożenie. Będzie głosować za przyjęciem tego projektu ustawy i wyrażeniem zgody na ratyfikację protokołu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia