10. kadencja, 14. posiedzenie, 1. dzień (26-06-2024)

3. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 437).

Poseł Przemysław Wipler:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwy zbiorowe to narzędzie, dzięki któremu konsumenci, osoby fizyczne, obywatele mogą w sprawach często drobnych, a czasami bardzo poważnych wspólnie pozywać i wspólnie prowadzić postępowanie wobec co do zasady wielkich podmiotów, gigantów, nieuczciwych przedsiębiorców.

    Gdyby dobrze działał system ochrony prawnej obywateli z wykorzystaniem pozwów zbiorowych, to polskie sądy nie byłyby w chwili obecnej zalane setkami tysięcy spraw frankowiczów. Gdyby ten system działał dobrze, to frankowicze, którzy w tym samym banku na podstawie takiej samej umowy z takimi samymi brakami i wadami, dochodziliby swojego odszkodowania, składaliby jeden pozew. I kilkaset osób, kilka tysięcy osób, kilkanaście tysięcy osób w ramach jednego postępowania dochodziłoby jednej sprawy. Ta sama nieuczciwa umowa, ten sam błąd, ta sama wada, w wyniku której ponieśli szkodę obywatele - jeden wyrok. I tysiąc osób dostaje odszkodowanie. Przez to, że wadliwie co do zasady ukształtowane są wymogi co do prowadzenia postępowań zbiorowych, mamy sądy zawalone sprawami.

    Mamy też sprawy, w których nie dochodzi się, a powinno się dochodzić, uprawnień, bo jest to nieefektywne. Jeżeli sprawa jest relatywnie drobna, a szkoda relatywnie niewielka, to ekonomika procesu jest taka, że pieniądze, które musimy na wejściu wydać na prawników, plus przewlekłość postępowania, które jest niestety plagą polskich sądów, plus ryzyko, jaki zapadnie wyrok z uwagi na niestabilność orzecznictwa, to wszystko razem składa się na to, że obywatele nie dochodzą swoich praw, zwłaszcza w sprawach drobnych.

    Przy okazji wdrożenia dyrektywy unijnej, dyrektywy, w ramach której doprowadzamy do tego, iż dodatkowe kompetencje dostaną nowe instytucje, i rozszerzamy możliwość podmiotów prowadzących takie postępowania, wspierających je, powinniśmy również dokonać zmian, zaproponować zmiany w tej ustawy, żeby fundamentalnie naprawić cały ten mechanizm pozwów zbiorowych, żeby w kolejnych sprawach kolejni frankowicze, a być może, co jest niewykluczone, inne osoby z powodów takich samych jak frankowicze, a za chwilę WIBOR-owicze, bo to też jest niewykluczone, dochodzili swoich praw wobec banków. Bo jeżeli podanie w umowie LIBOR-u jako podstawy wynagrodzenia za kredyt było uznane przez sąd za nieustalenie essentialia negotii i nieustalenie wszystkich istotnych elementów umowy w przypadku kredytu frankowego, to tak samo, z tych samych powodów WIBOR za chwilę może być atakowany. Wiele jest takich spraw, które będą w polskich sądach przedmiotem setek, dziesiątek tysięcy postępowań, a możemy wprowadzić mechanizm efektywnej pracy nad tym.

    Chcielibyśmy jako klub Konfederacja przy pracy nad mechanizmami dotyczącymi pozwów zbiorowych nie tylko poprzeć składany projekt ustawy, lecz także zaproponować do niego szereg poprawek, dzięki którym ochrona obywateli, konsumentów będzie zdecydowanie bardziej realna, efektywna.

    W dniu dzisiejszym przeczytałem wypowiedź pani minister klimatu, pani minister Hennig-Kloski, która powiedziała, że firmy, które wysłały prognozy energii niezgodne z obowiązującym prawem, będą karane i będą musiały korygować swoje rozliczenia. Chcielibyśmy, żeby obywatele w takich właśnie przypadkach, gdy spółki energetyczne manipulują cenami energii, manipulują cenami paliwa, gdy spółdzielnie mieszkaniowe źle traktują swoich mieszkańców, w sytuacjach, w których spółki deweloperskie krzywdzą osoby, które nabywają od nich lokale, i we wszystkich innych przypadkach, w których mają miejsce działania, które nie powinny mieć miejsca w stosunku przedsiębiorca, profesjonalny podmiot po jednej stronie, a po drugiej stronie obywatele, konsumenci, nieprofesjonaliści, mogli korzystać z pozwów zbiorowych.

    Dlatego popieramy dalsze prace nad tym projektem ustawy i będziemy starali się rozszerzyć zakres tych zmian o poprawki, które rozszerzą prawo do korzystania z pozwów zbiorowych w przypadkach, które w chwili obecnej nie są dopuszczane. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia