10. kadencja, 21. posiedzenie, 1. dzień (06-11-2024)
8. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (druki nr 445 i 733).
Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Marek Krawczyk:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałem podziękować wszystkim państwu posłom i posłankom za tak ożywioną dyskusję, jeżeli chodzi o społeczeństwo obywatelskie. To napawa mnie optymizmem, bo znaczy, że dla wszystkich państwa te tematy są ważne i uważacie je za potrzebne. Mam nadzieję, że w kolejnych głosowaniach państwo będziecie wspierać społeczeństwo obywatelskie.
A teraz chciałbym się pokrótce odnieść do pytań, czasami opinii, które zostały tutaj wygłoszone. Jeżeli chodzi o kwestie związane z organizacjami pozarządowymi za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości, ostatnich 8 lat, to rzeczywiście poziom patologii, upolitycznienia i kierowania dotacji, pieniędzy państwowych do konkretnych organizacji zaprzyjaźnionych z politykami był niesłychany. Pamiętamy kwestie wykorzystywania chociażby samochodów zakupionych ze środków organizacji pozarządowych w kampanii wyborczej. Pamiętamy czołowych polityków Prawa i Sprawiedliwości zasiadających w radach i zarządach organizacji pozarządowych, które otrzymywały czasami nawet milionowe dotacje. To wszystko spowodowało, że rzeczywiście minister do spraw społeczeństwa obywatelskiego przez pierwszych kilka miesięcy swojej pracy miał bardzo dużo do zrobienia, żeby uporządkować ten system i żeby wprowadzić apolityczny, oparty na opinii ekspertów system udzielania dotacji w Narodowym Instytucie Wolności.
Chciałem z tego miejsca, szanowni państwo, zapewnić państwa, ale przede wszystkim organizacje pozarządowe, że dzisiaj każda organizacja, która zwróci się o wsparcie do Narodowego Instytutu Wolności, zostanie oceniona przez ekspertów i nie ma absolutnie żadnego znaczenia, czy to jest organizacja prawicowa, czy też lewicowa. Każda z nich, jeżeli napisze dobry wniosek, który będzie się wpisywał w ramy danego programu i zostanie pozytywnie oceniony przez ekspertów, otrzyma dofinansowanie. Czasy, które zakończyły się 15 października, już nie wrócą. Tak że zachęcam wszystkie organizacje do składania wniosków o wsparcie do Narodowego Instytutu Wolności.
Teraz chciałem się szybko odnieść do samego projektu. Tutaj padło pytanie, ile organizacji obejmie ta konkretna zmiana, to uproszczenie w zakresie prowadzenia księgowości. Szacujemy, że ta zmiana obejmie nawet 80 tys. organizacji, czyli zdecydowaną większość organizacji pozarządowych w Polsce, więc jest to naprawdę bardzo ważne narzędzie.
Jeżeli chodzi o to, jak dzisiaj są finansowane organizacje pozarządowe, to zachęcam do zapoznawania się ze sprawozdaniami organizacji pozarządowych. Organizacje, które mają status organizacji pożytku publicznego, jak zapewne państwo wiecie, przechodzą dodatkową weryfikację, muszą spełnić określone zadania, tak że jeżeli chodzi chociażby właśnie o podmioty uprawnione do otrzymywania 1,5%, spełniają one określone przesłanki i jest to co roku kontrolowane.
Jeżeli chodzi o kwestie związane z przekazywaniem środków finansowych przez spółki Skarbu Państwa, to chciałem powiedzieć, że minister do spraw społeczeństwa obywatelskiego nie kreuje polityki dobroczynnej czy polityki wsparcia organizacji pozarządowych, tak że od tego typu pytania się uchylę, od tego komentarza.
Bardzo ważne pytanie, które zadał pan poseł Tomaszewski, jeżeli chodzi o systemowe zmiany ustawy o pożytku publicznym i wolontariacie. Absolutnie tak. Minister do spraw społeczeństwa obywatelskiego absolutnie zauważa taką potrzebę. Dzisiaj ustawa o pożytku publicznym i wolontariacie już funkcjonuje od wielu lat. Nie ma co się oszukiwać, że w wielu elementach już po prostu nie nadąża za zmieniającą się rzeczywistością w naszym kraju, rzeczywistością funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego. Dlatego intensywnie pracujemy nad systemowym rozwiązaniem. Mam na myśli chociażby rozdział 2 ustawy o pożytku publicznym i wolontariacie, czyli rozdział związany ze zlecaniem zadań publicznych przez samorządy organizacjom pozarządowym. Tutaj zmiany są niezbędne. Chciałbym złożyć w imieniu ministra do spraw społeczeństwa obywatelskiego deklarację, że w przyszłym roku - mamy nadzieję, że w pierwszej połowie roku - stosowny projekt zostanie przedłożony Wysokiej Izbie. Absolutnie widzimy potrzebę takiej zmiany. Mam nadzieję, że przy wsparciu państwa posłów taka zmiana będzie mogła się dokonać.
Jeżeli chodzi o kwestie, które poruszył pan poseł Romowicz, kwestie wsparcia organizacji ochotniczych straży pożarnych, rzeczywiście wielki ukłon i podziękowania dla strażaków ochotników przy okazji powodzi, która miała miejsce na południu Polski, ale nie tylko, także za wiele innych działań. Rzeczywiście środowisko organizacji pozarządowych, jakimi są ochotnicze straże pożarne, również wymaga wsparcia i systemowych zmian. Mam też głębokie przekonanie, że w ramach prac nad ustawą o ochronie ludności i obronie cywilnej, a później samym programem obrony cywilnej i ochrony ludności, szereg narzędzi właśnie dla organizacji pozarządowych, w tym dla organizacji ochotniczych straży pożarnych, zostanie przewidzianych. Chciałem zwrócić uwagę, że zgodnie z tym projektem ustawy, którym dzisiaj zajmuje się parlament, przewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego uzgadnia program obrony cywilnej i ochrony ludności. Dlatego będzie miał szansę mieć istotny wpływ na to, jak ta ustawa będzie funkcjonować w kontekście organizacji pozarządowych.
Jeżeli chodzi o powódź, bo tutaj jeden z panów posłów mówił o powodzi i organizacjach, które wzięły w tym udział, chciałem powiedzieć, że to nie tylko duże organizacje, ale setki organizacji na miejscu i wiele tysięcy organizacji w całej Polsce wsparło działania na południu Polski. Wielki zryw, który po raz kolejny zaobserwowaliśmy w ramach społeczeństwa obywatelskiego, miał miejsce. Rzeczywiście wielki ukłon dla wielu organizacji, w tym dla Caritasu, dla PCK, dla banków żywności. To były te organizacje, które rzeczywiście z dużym wysiłkiem i z wielką efektywnością pracowały, pracują na południu Polski. Bardzo im za to dziękuję. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia