10. kadencja, 30. posiedzenie, 1. dzień (05-03-2025)

2. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny (druki nr 876 i 984).

Poseł Michał Pyrzyk (tekst niewygłoszony):

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga pragnę przedstawić oświadczenie w sprawie rządowego projektu ustawy zmieniającej Kodeks karny w zakresie wzmocnienia ochrony prawnej przed przestępstwami motywowanymi przesłankami dyskryminacyjnymi.

    Omawiane zmiany odpowiadają na apele organizacji praw człowieka, ekspertów, wystąpienia rzecznika praw obywatelskich, a także rekomendacje międzynarodowych instytucji, takich jak Komitet Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych czy Europejski Trybunał Praw Człowieka. Jak mówiłem już podczas pierwszego czytania tego projektu, nasze ustawodawstwo, nie tylko w zakresie prawa karnego materialnego, wymaga niezwłocznego dostosowania do standardów, które jasno podkreślają potrzebę ochrony obywateli przed mową nienawiści, przemocą, groźbami czy znieważaniem motywowanymi uprzedzeniami.

    Przemoc, która ma często swoje podłoże właśnie w mowie nienawiści, jest szczególną kategorią przestępstw - uderza nie tylko w jednostki, lecz także w całe społeczności. Wzmacnia podziały społeczne, tworzy atmosferę strachu i wykluczenia. Dlatego tak istotne jest, aby wymiar sprawiedliwości dysponował odpowiednimi narzędziami do skutecznego ścigania i karania sprawców tych przestępstw, które motywowane są dyskryminacją również ze względu na niepełnosprawność, wiek, płeć czy orientację seksualną.

    Ważnym elementem proponowanych zmian jest również modyfikacja znamion przestępstw, takich jak stosowanie przemocy czy znieważanie, poprzez zastąpienie zwrotu ˝z powodu przynależności˝ bardziej precyzyjnym, brzmiącym ˝w związku z przynależnością˝. Takie rozwiązanie pozwoli objąć ochroną również osoby, które padają ofiarami przemocy z powodu błędnych założeń sprawcy, co obecnie często prowadzi do trudności w ich skutecznym ściganiu.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W żaden sposób projekt ten nie ogranicza prawa do krytyki, wyrażania poglądów, ponieważ odnosi się do działań bezprawnych i tych powodowanych mową nienawiści. Zgodnie z art. 54 konstytucji każdemu obywatelowi zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów i racji, ale należy pamiętać, że wolność ta nie jest absolutna i może podlegać ograniczeniom, też zgodnie z ustawą zasadniczą, w celu ochrony praw innych osób. Ponadto konstytucja mówi też o zakazie dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny, stąd omawiany projekt nie ograniczy wolności słowa, a spowoduje właśnie odpowiedzialność za pisane lub wypowiadane słowo.

    Dlatego w oświadczeniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga chcę podkreślić, że przyjęcie tej ustawy będzie jasnym sygnałem, że państwo polskie opowiada się po stronie równości, godności i bezpieczeństwa swoich obywateli, a proponowane zmiany to wyraz naszej solidarności z osobami narażonymi na dyskryminację i przemoc, a w konsekwencji często i wykluczenie społeczne.

Przebieg posiedzenia