10. kadencja, 30. posiedzenie, 1. dzień (05-03-2025)
5., 6. i 7. punkt porządku dziennego:
5. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (druk nr 1037).
6. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (druk nr 1036).
7. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (druk nr 1035).Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko klubu Prawa i Sprawiedliwości w sprawie projektów ustaw o okresowym obniżeniu stawek VAT na żywność, energię elektryczną i gaz zawartych w drukach nr 1035, 1036 i 1037.
Na początek parę uwag ogólnych. Pani poseł Patkowska zaprezentowała te projekty, ja zresztą do paru rozwiązań się odniosę, ale kilka słów ogólniejszych. Proszę państwa, dlaczego posłowie klubu Prawa i Sprawiedliwości zdecydowali się przedstawić te projekty ustaw? Z trzech powodów. Po pierwsze, kandydat obywatelski pan dr Nawrocki odbył już blisko 200 spotkań, na których ludzie wołają o niższe ceny prądu, gazu i żywności. To z jego inspiracji klub Prawa i Sprawiedliwości przygotował te projekty ustaw. Oprócz tego, proszę państwa, co oczywiste, tak jak minister finansów co miesiąc obserwujemy wskaźnik inflacji, który podaje GUS. Jest on ze wszech miar niepokojący, od marca poprzedniego roku cały czas rośnie. W styczniu wyniósł 5,3%, sprawa lutego przeniesiona została na marzec. Nie będę tego wątku podnosił, ale nie ulega wątpliwości, że inflacja cały czas rośnie. Głównymi powodami wzrostu inflacji są dwie decyzje rządu Donalda Tuska z kwietnia poprzedniego roku dotyczące powrotu do 5-procentowej stawki VAT na żywność. Przypomnę tylko, że rząd premiera Mateusza Morawieckiego jeszcze w grudniu, wtedy kiedy była już inna większość, zdecydował się ulżyć Polakom i przedłużył obowiązywanie zerowej stawki VAT o kolejny kwartał. Ale już minister finansów rządu Donalda Tuska na takie przedłużenie się nie zdecydował.
Proszę państwa, jeżeli popatrzymy na wskaźnik inflacji - on może dla wielu wydawać się nie taki groźny, 5,3% - to tutaj główną rolę odgrywają dwa czynniki: wzrost cen żywności, tj. 5,5%, i wzrost cen utrzymania mieszkań, który zawiera w sobie nośniki energii, czynsze, tj. 16,2%. To są dwa czynniki powodujące cały czas narastającą inflację. Przypominam także, że wzrost cen nośników energii znajduje się w kosztach wytwarzania wszystkiego, dóbr i usług, w związku z tym mamy klasyczną spiralę inflacyjną. Ona wprawdzie nie rozwija się tak jak w czasie wojny, w czasie agresji Rosji na Ukrainę i gwałtownego wzrostu cen surowców energetycznych, ale nie ulega wątpliwości, że mamy do czynienia ze spiralą inflacyjną.
Szanowni Państwo! Co jakiś czas z tej trybuny słyszę różnego rodzaju zawołania adresowane do pana prof. Glapińskiego: proszę obniżyć stopy procentowe banku centralnego. Proszę państwa, naprawdę... Ba, nie tylko z tej trybuny. Pan marszałek Hołownia - szkoda, że go nie ma, ale mam nadzieję, że marszałek prowadzący mu to przekaże - był uprzejmy wysłać oficjalny list do prezesa Glapińskiego, w którym żąda obniżenia stóp procentowych. Otóż, panie marszałku, stopy procentowe można obniżać wtedy, kiedy spada inflacja. A od kwietnia poprzedniego roku inflacja cały czas rośnie. Ona rośnie na skutek dwóch decyzji rządu Donalda Tuska związanych z VAT na żywność i likwidacją tarcz energetycznych. Proszę państwa, trzeba zwrócić uwagę, że dla rodzin mniej zamożnych ta inflacja ma znacznie wyższy ciężar gatunkowy. Bo gospodarstwo domowe, które wydaje na żywność i koszty utrzymania mieszkania ponad 50% swoich dochodów, ma inflację nie 5,3% tylko znacznie wyższą. (Oklaski)
Proszę państwa, skoro tak zachęcacie państwo Radę Polityki Pieniężnej do obniżania stóp procentowych, to trzeba dać jej szansę. Trzeba dać jej szansę i doprowadzić do sytuacji, kiedy inflacja zacznie się zmniejszać. A można ją zmniejszyć tylko w taki sposób, jaki proponuje klub Prawa i Sprawiedliwości. A więc powrót - przejściowy, oczywiście zdajemy sobie sprawę - przejściowy powrót do zerowej stawki VAT na żywność. Proszę państwa, pan marszałek miał pewną wątpliwość w tej sprawie, to przypomnę, że od momentu wybuchu wojny na Ukrainie rząd Mateusza Morawieckiego zdecydował się na wprowadzenie zerowej stawki VAT na żywność. Ona obowiązywała przez ponad 2 lata, wspomniałem o tej decyzji jeszcze z końcówki naszych rządów. Dzięki temu w kieszeniach obywateli zostało ponad 20 mld zł tylko z tego tytułu, że przez ponad 2 lata stawka VAT na żywność nie wynosiła 5% tylko 0%. My proponujemy, żeby przynajmniej od marca do końca tego roku, bo rozumiem, że wcześniej nie zdążymy, powrócić do tej stawki.
Proszę państwa, jeszcze większy udział w nakręcaniu się inflacji mają oczywiście prąd, energia elektryczna i gaz. Jak wspominałem, to są nośniki energii, które są w kosztach wytwarzania wszystkiego, wszystkich dóbr i usług.
Proszę państwa, jeżeli w tym wskaźniku 5,3% mamy aż 16,2% wzrostu cen nośników energii, to nie ulega wątpliwości, że zmniejszenie stawki VAT-u z 23% do 8% w przypadku energii elektrycznej i podobny ruch w przypadku gazu dają możliwość spadku cen, a tym samym wyraźnego spadku inflacji.
Proszę państwa, ja wiem, że tego rodzaju decyzje są oczywiście dosyć kosztowne, zdajemy sobie z tego sprawę. Obniżenie stawek VAT-u według szacunków, które mogliśmy w warunkach klubu parlamentarnego będącego w opozycji przeprowadzić, w przypadku żywności to jest według naszych szacunków 6,5 mld, w przypadku prądu to jest 5,5 mld, w przypadku gazu kolejne 5 mld. Zdajemy sobie sprawę z ubytku tych dochodów budżetowych, ale nie ulega wątpliwości, że miałoby to bardzo pozytywny wpływ zarówno na rachunki gospodarstw domowych, jak i na koszty przedsiębiorstw, a więc ustałyby te przyczyny istnienia spirali inflacyjnej.
Proszę państwa, dlaczego nawiązuję do tego wątku związanego z inflacją i w związku z tym z utrzymywaniem przez Radę Polityki Pieniężnej stóp banku centralnego na dotychczasowym poziomie? Otóż jeszcze raz powtórzę: każdy ruch Rady Polityki Pieniężnej obniżający stopy procentowe jest możliwy, kiedy inflacja zaczyna przynajmniej się zmniejszać i to zmniejszanie, ta tendencja ma szansę na kontynuowanie. Wtedy, jak komunikuje to po każdym posiedzeniu RPP szef banku centralnego, taka debata na ten temat może się zacząć.
Tak przy okazji, proszę państwa... No właśnie, pan marszałek pisze list do prezesa NBP w sprawie obniżenia stóp, a pani prof. Tyrowicz, która została wybrana przez większość koalicyjną w Senacie, co posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej składa wniosek o podwyższenie stóp procentowych banku centralnego o dwa punkty procentowe, a więc z 5,75 do przynajmniej 7,75. A więc, proszę państwa, najpierw, jeżeli już państwo występujecie z tego rodzaju propozycjami, należałoby to uzgodnić w koalicji. Delegowani czy wybrani przez was ludzie do Rady Polityki Pieniężnej domagają się w tej sytuacji podwyżki stóp, a państwo oczekujecie obniżki.
Ale nie ulega wątpliwości, oprócz tego wątku, można by powiedzieć, trochę politycznego, że zasadniczym powodem czy czynnikiem, który mógłby się przyczynić do obniżki stóp procentowych, jest oczywiście spadek inflacji i propozycje ustawowe, które przedkładamy, dają taką szansę.
Proszę państwa, ponieważ czas przewidziany dla mnie kończy się, chcę tylko zwrócić uwagę, że te projekty ustaw nie są skomplikowane, w związku z czym składam najpierw wniosek o to, aby przejść natychmiast do drugiego czytania. Rozumiem, że jest szansa, że nad tym wnioskiem jutro będziemy głosować, ale jeżeli nie uzyskałby on większości, to składam wniosek, aby pan marszałek wyznaczył czas na przygotowanie sprawozdania Komisji Finansów Publicznych najdalej do następnego posiedzenia Sejmu. (Dzwonek) Wtedy byłaby szansa, żeby ten projekt, nieskomplikowany, 2-, 3-artykułowy, w zależności od ustawy, był szybko uchwalony.
Polacy czekają na niższe ceny żywności, prądu i gazu. Klub Prawa i Sprawiedliwości przedkłada w tej sprawie projekty i apeluje do państwa sumień, abyście rzetelnie nad nimi się pochylili. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia