10. kadencja, 30. posiedzenie, 1. dzień (05-03-2025)

9. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie uczczenia Macieja Kazimierza Sarbiewskiego w 430. rocznicę urodzin (druki nr 1046 i 1048).

Poseł Barbara Okuła:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Maciej Kazimierz Sarbiewski. Warto przypomnieć to nazwisko, które, mam wrażenie, zostało trochę przykryte kurzem zapomnienia. Maciej Kazimierz Sarbiewski w XVII w. był jednym z najbardziej znanych i wziętych polskich poetów i teoretyków literatury. Więcej, był jednym z największych polskich, europejskich, piszących po łacinie autorów. Obok Henryka Sienkiewicza, którego nazwisko jest przecież powszechnie znane, był do XIX w. jednym z najczęściej wydawanych polskich autorów za granicą. Jego ˝Lyricorum libri˝ doczekały się kilkudziesięciu wydań w całej Europie, a w 1632 r. wydana została w Antwerpii luksusowa edycja z miedziorytami Petera Paula Rubensa, słynnego malarza baroku, piewcy obfitych kształtów kobiecych.

    Sarbiewski nie unikał w swych dziełach zagadnień z życia politycznego i społecznego, ale podejmował głównie tematykę uniwersalną, ogólnoludzką i rozważał miejsce człowieka w świecie. Jego dzieła nie były pisane po polsku. Były pisane w ówczesnym wspólnym języku komunikacji elit europejskich. Jednak pomimo że pisane były po łacinie, to pomyślane były po polsku, tak pięknie i mądrze, że ich autor został nazwany chrześcijańskim Horacym.

    Sarbiewski stał się jednym z grona czołowych intelektualistów europejskich na dworze papieża Urbana VIII. W tamtych czasach to właśnie na papieskim dworze w dużej mierze działa się kulturalna Europa. Prof. Władysław Tatarkiewicz nazwał Sarbiewskiego pierwszym Polakiem w dziejach estetyki i uznał jego koncepcje za barokową zapowiedź romantyzmu.

    Wysoki Sejmie! Dobrze, że Sejm Rzeczypospolitej chce przypomnieć nam wszystkim tę postać, której nie udało się usunąć z narodowej pamięci przez rosyjskich zaborców po powstaniu listopadowym, chowając go i innych patriotów w nieoznakowanym miejscu na cmentarzu Powązkowskim. Tym bardziej dobrze jest go dziś współczesnym przypominać. Dobrze też, że przypominamy, jak ważna była łacina, pierwszy wspólny język komunikacji Europejczyków, język, w którym wyrażano nie tylko paremie prawnicze oraz nazwy lekarstw i chorób, ale również duchową wrażliwość.

    Klub Parlamentarny Polska 2050 będzie głosował za uczczeniem pamięci Macieja Kazimierza Sarbiewskiego w 430. rocznicę jego urodzin. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia