10. kadencja, 30. posiedzenie, 1. dzień (05-03-2025)

9. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie uczczenia Macieja Kazimierza Sarbiewskiego w 430. rocznicę urodzin (druki nr 1046 i 1048).

Poseł Bronisław Foltyn:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Konfederacji wobec poselskiego projektu uchwały w sprawie uczczenia Macieja Sarbiewskiego w 430. rocznicę urodzin.

    Maciej Sarbiewski urodził się 24 lutego 1595 r. w Sarbiewie koło Płońska. Był jednym z największych poetów europejskich epoki baroku, ówcześnie najbardziej popularnym i najczęściej wydawanym polskim autorem za granicą, na długo przed Henrykiem Sienkiewiczem. Pisał po łacinie, nazywany był Horatius Sarmaticus, czyli sarmackim Horacjuszem. Na dworze papieża poety Urbana VIII stał się jednym z grona czołowych intelektualistów europejskich. Z jego rąk otrzymał najwyższą wtedy nagrodę literacką świata, laur poetycki jako poeta laureatus, dorównując tak samo uhonorowanemu Dantemu czy Petrarce. Wówczas była to nagroda o prestiżu porównywalnym z dzisiejszą Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury. Sarbiewski został później profesorem teologii i retoryki na Akademii Wileńskiej. W 1632 r. uzyskał doktorat z filozofii, a w 1636 r. z teologii. W 1635 r. został królewskim kaznodzieją Władysława IV.

    Znał kilka języków. Poza polskim i łaciną znał też grekę i francuski. Jego ˝Lyricorum libri IV˝ doczekały się wtedy aż ponad 80 wydań, m.in. w Paryżu, w Londynie, Warszawie, Wilnie, Lejdzie, Strasburgu oraz w innych miastach. Wydanie z 1630 r. z Antwerpii do dziś uchodzi za kolekcjonerski rarytas, ta luksusowa edycja wydana była bowiem z miedziorytami Rubensa.

    Sarbiewski zmarł nagle w wieku 45 lat wskutek udaru, który nastąpił w trakcie ostatniego pożegnalnego kazania, wygłoszonego w kościele św. Jana Chrzciciela w Warszawie w 1640 r.

    Na koniec chciałbym przywołać słowa Władysława Syrokomli, który w 1851 r. pisał o Macieju Sarbiewskim tak: ˝Kolosalna sława, w którą go świat przyodział, godna jest, abyśmy z uczuciem rodzinnej dumy przebiegli życie i pisma wielkiego poety rodaka, abyśmy poznali jego talent i na ziemi naszej wznowili pamięć zasłużoną wieszcza, który był chlubą ziemi naszej przed obcemi˝. I co niniejszym tą uchwałą staramy się tu, w Sejmie, uczynić. Konfederacja oczywiście poprze projekt uchwały w sprawie uczczenia Macieja Sarbiewskiego w 430. rocznicę urodzin. Dziękuję. (Oklaski)

    (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Dorota Niedziela)

Przebieg posiedzenia